13/5/09

Τα όρια της γλώσσας, τα όρια του κόσμου...

«Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ» του Κώστα Αρκουδέα, Εκδ. «Καστανιώτη», σελ. 573, e 20.

«Αν όντως υπάρχει Θεός, δε θα διαλέξει ένα δάσος για ν’ αφήσει τα ίχνη του, γιατί το δάσος μπορεί να καεί. Δεν θ’ αφήσει τα ίχνη του στις φλόγες, στον άνεμο ή στο νερό, γιατί ο χρόνος θα τα αλλάξει, θα τα κάνει αγνώριστα. Ο Θεός δε θα χρησιμοποιήσει λέξεις ή έννοιες, γιατί κάθε λέξη ή έννοια δεν μπορεί να γίνει κατανοητή παρά μόνο σ’ ένα συγκεκριμένο χώρο. Αν ο Θεός θέλει ν’ αφήσει κάπου τα ίχνη του, θα τα αφήσει σε κάτι αιώνιο κι απαράλλαχτο: στην εξαίσια αφαιρετικότητα της μαθηματικής γλώσσας».
«Ο αριθμός του Θεού» είναι ένα βιβλίο με πολλαπλά πρόσωπα, το «σκληρό» του πρόσωπο το δείχνει στην πρώτη κιόλας σελίδα. Μια ομάδα παιδιών, βασανίζει ανελέητα ένα παιδάκι αλλιώτικο. Ο ιδιοφυής Τζόναθαν όσον αφορά τα μαθηματικά, ιαπωνικής καταγωγής, βασανίζεται από του αμερικανούς νταήδες μέχρι αναπηρίας.
Το σκηνικό στο μεταξύ αλλάζει αυτομάτως, γίνεται χρόνια μετά στο ΜΙΤ της Βοστόνης, όπου οι ερευνητές Ραλφ Άντερχιλ, Χένρυ Σάλμαν και Νέιθαν Λονγκ, έχουν τελειώσει την ανάπτυξη του μοριακού υπολογιστή και ήδη του θέτουν μαθηματικά προβλήματα δοκιμάζοντας πολύπλοκους αλγόριθμους. Τους ενώνει η έρευνα και τους χωρίζουν πολλά, πρώτα απ’ όλα η Έμιλυ. Τα γεγονότα που θα ακολουθήσουν πριν από χρόνια θα φάνταζαν επιστημονική φαντασία. Ο Ράλφ περιμένοντας την Έμιλυ βλέπει τον Χένρυ αιμόφυρτο, στον υπολογιστή του εργαστηρίου έχει εμφανιστεί ο επόμενος Μεγάλος Πρώτος Αριθμός και ο μόνος που απομένει για να τον επεξεργαστεί είναι ο Νέιθαν. Ο Χένρυ που όλα δείχνουν ότι σε κάποιους προσπάθησε να το πουλήσει, βρίσκεται σε κίνδυνο στο νοσοκομείο, ο Ραλφ με την Έμιλυ εξαφανίζονται με τον αριθμό και την απόδειξη ανά χείρας ενώ πίσω τους ακολουθεί πανικός. Ο Μεγάλος Πρώτος αριθμός ο οποίος παραδόξως αποτελείται από τα ψηφία 4 και 7, φαίνεται να έχει δομή κι ένα κρυμμένο μήνυμα μιας ανώτερης οντότητας ή του Θεού αυτοπροσώπως για τον κόσμο.
Κατά έναν περίεργο τρόπο την ίδια εποχή ο πλανήτης δοκιμάζεται από αλλόκοτα φυσικά φαινόμενα. Ως είναι φυσικό, οι πάντες (και τα πάντα) κινούνται γύρω από εκείνον τον αριθμό, πανεπιστημιακά κέντρα, μυστικές υπηρεσίες κι ένας άκρως φιλόδοξος, αριβίστας δημοσιογράφος. Η είδηση κάνει τον γύρο της γης, και οι πάντες ή περιμένουν την ώρα της Κρίσης ή προσπαθούν να λύσουν τον γρίφο: του αριθμού, της ανθρώπινης ύπαρξης, του Θεού, του παρελθόντος, του εαυτού τους.
Όλα μοιάζουν με σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Τις περισσότερες πιθανότητες διαθέτει ο ιδιοφυής Νέιθαν, ο οποίος χειρίζεται και τον μοναδικό υπολογιστή (έργο του) με υπεράνθρωπες δυνατότητες. Παρ’ όλα αυτά, τον γρίφο θα λύσει ο Ραλφ και ο ιδιοφυής Νέιθαν θα γνωρίσει την απόλυτη άνοδο και πτώση.
Ένα βιβλίο που ως παλίμψηστο είναι ταυτόχρονα μαθηματικό μυθιστόρημα, ιστορία επιστημονικής φαντασίας, ψυχολογικό θρίλερ, το πορτρέτο μιας μεγαλοφυίας, το χρονικό μιας μαζικής υστερίας, η τοιχογραφία της σύγχρονης κοινωνικής μας παράνοιας κι απληστίας.
Με αντιφατικούς και ενδιαφέροντες χαρακτήρες, κινηματογραφική δράση, αφηγηματικούς τρόπους πολλούς: τριτοπρόσωπες, πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις, θεατρικούς διαλόγους, σχόλια σε ιστοσελίδες… Στις σελίδες του, μαθηματικά θεωρήματα, φιλοσοφικές και θεολογικές θεωρίες και δοξασίες, παγκόσμια λογοτεχνία και η Κόλαση του Δάντη, σε σημείο- κλειδί. Έτσι ενώ «όλα ξεκίνησαν απ’ το μήνυμα στον αριθμό, ένα μήνυμα που φέρνει τον άνθρωπο μπρος το ανείπωτο και το απερίγραπτο. Μπρος στη μοίρα του και στον προορισμό του», «η ζαριά που καταλύει το τυχαίο», από την άβυσσο του ανθρώπινου νου ξεκινά, καταστρέφοντας τον ίδιο τον μεγαλοφυή παίχτη.
Ένα χορταστικό, απολαυστικό μυθιστόρημα, που διαβάζεται με κομμένη ανάσα κι απεικονίζει το αδιέξοδο και τις πανανθρώπινες, αρχετυπικές ανάγκες μας, τα διλήμματα που εξακολουθούν βασανιστικά να μην έχουν σταθερές απαντήσεις. Το αίνιγμα της ύπαρξης που για τον καθένα μας, διαφορετικά λύνεται. Διότι μπορεί αφ’ ενός μεν «Μέρα με τη μέρα, να μαθαίνουμε πόσο παράξενος είναι στ’ αλήθεια αυτός ο κόσμος» (Ρόμπερτ Οπενχάιμερ), αλλά αφ’ ετέρου και «Τα όρια της γλώσσας μου προσδιορίζουν και τα όρια του κόσμου μου» (Λούντβιχ Βιτγκεστάιν). Και ο συγγραφέας με αριστοτεχνικά… μαθηματικά, το αποδεικνύει αυτό. «Ο αριθμός του Θεού» του είναι «Ο αριθμός του ανθρώπου».


ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ-
ΕΡΓΑ ΤΟΥ:
Ο Κώστας Αρκουδέας εμφανίστηκε στη λογοτεχνία σε ηλικία είκοσι οχτώ ετών με τη συλλογή διηγημάτων «Άσ’ τον Μπομπ Μάρλευ να περιμένει». Η παρουσία του έκτοτε είναι συνεχής, με διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα. Ζει στην Αθήνα και εργάζεται στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου.
Στο μυθιστόρημά του «Ο αριθμός του Θεού» καταγράφει την άνοδο και την πτώση μιας ιδιοφυίας στη σύγχρονη εποχή.
Εργογραφία: Διηγήματα:
«Άσ’ τον Μπομπ Μάρλευ να περιμένει» (1986).
«Όλες οι μέρες Κυριακή» (2000),
«Ο τρίτος πελάτης», συμμετοχή (2003).
Νουβέλες:
«Και πρόσεχε να μην πετρώσεις» (1996),
«Αναζητώντας την ιδανική γυναίκα» (2002).
Μυθιστορήματα:
«Η πόλη με τα χίλια πρόσωπα» (1987),
«Το τραγούδι των τροπικών» (1988, 1995),
«Το παλιό δέρμα του φιδιού» (1992),
«Τα κατά Αιγαίον πάθη» (1994),
«Ποτέ τον ίδιο δρόμο» (1999),
«Ο πειρατής» (2003)
«Ο Μεγαλέξανδρος και η σκιά του» (2004),
«Ο αριθμός του Θεού» (2008).

Δημοσιεύτηκε στο Εθνος της Κυριακής.