13/12/13

Μάθε να ξεχνάς!

Το μπολερό δεν ήταν του Ραβέλ, Ελένη Γκίκα
 
δημοσιεύεται στο book bar
Σημαίνουσα η σιωπή ανάμεσα στις λέξεις |
Με μια ποιητική γλώσσα που σου κόβει την ανάσα η Ελένη Γκίκα
bolero_displayυπογράφει το νέο της μυθιστόρημα Το Μπολερό δεν ήταν του Ραβέλ από τις εκδόσεις Καλέντης. Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια σύνθεση μέσα στην οποία ο χρόνος και ο χώρος διαστέλλονται και από το έδαφος της αφήγησης αναδύονται αλήθειες και μουσικές που σε συνεπαίρνουν.
Της Πωλίνας Γουρδέα
«Η μνήμη μου συνίσταται κυρίως από βιβλία. Στην πραγματικότητα, θυμάμαι ελάχιστα την πραγματική μου ζωή» ∙ διαβάζει χαμογελώντας, αναλογιζόμενος τη δική του ζωή που είναι κυρίως μουσικές. Μουσικές, κι ένας φόνος. (σελ. 149)
Η πολυγραφότατη Ελένη Γκίκα μας χαρίζει άλλο ένα βιβλίο ποιητικής πεζογραφίας με επαναλαμβανόμενο μοτίβο το Μπολερό του Ραβέλ. Το μυστήριο διαπνέει όλη την ιστορία και χρωματίζεται από μια σκοτεινή λαμπρότητα που αγγίζει τα όρια του νουάρ. Τα πρόσωπα του βιβλίου μπλέκονται αριστοτεχνικά μέσα σε δαιδαλώδεις λαβυρίνθους συνομιλώντας με μεγάλους δημιουργούς όπως ο Ρίλκε, ο Χιουζ αλλά και ο Γκλουκ, ο Βιβάλντι, ο Μοντεβέρντι και πλήθος άλλοι. Η Άλεφ και ο Μπεθ, ονόματα συμβολικά, που δανείζονται τον ορισμό τους από τα δύο πρώτα γράμματα του εβραϊκού αλφαβήτου, μας υπενθυμίζουν πως ένα εγώ κι ένα εσύ αρκούν για να δημιουργηθεί ένας ολόκληρος κόσμος.
«Μα απ’ τη σκακιέρα ποτέ δε δραπέτευσε κανείς. Να του το πει πως, μέσα σ’ αυτό το έρεβος, Άλεφ αυτή, ο Μπεθ εκείνος είναι «η μοναδική της ευτυχία». (σελ. 319)
Διαβάζοντας το Μπολερό ο αναγνώστης χάνει τον μίτο της πλοκής για να αναστοχαστεί μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου. Τα πρόσωπα της ιστορίας αναμετρώνται με τον χρόνο που τα διαβρώνει και τα καθιστά αντιμέτωπα με αλήθειες πανανθρώπινες. Σαν να παίζουν μία παρτίδα σκάκι οι ήρωες του βιβλίου όπου το μαύρο και το άσπρο θα ‘ναι πάντα αντίπαλοι, χωρίς ποτέ να μπορούν να δραπετεύσουν από τη σκακιέρα. Εγκλωβισμός ή εγκλεισμός μέσα στις αναμνήσεις, που σαν τον ταξιδιωτικό σάκο φέρουμε, ασήκωτο φορτίο, στην πλάτη.
«Σφίγγει το σάκο που ουδέποτε αποχωρίζεται στα ταξίδια. Όπως ποτέ δεν αποχωρίζεται κάποιος τις αναμνήσεις του και τον πιο βαθύ, κρυφό του εαυτό.» (σελ. 83)
Το Μπολερό λοιπόν, είναι ένα μυθιστόρημα που με τα αφηγηματικά κενά και τις παύσεις του δημιουργεί ένα μουσικό τοπίο γύρω από την ενοχή της μνήμης. «Μάθε να ξεχνάς» (σελ. 99) μας λέει η συγγραφέας μιας και που «δεν υπάρχουν άλλοι παράδεισοι από τους χαμένους παραδείσους» (σελ.155). «Το Μπολερό δεν ήταν του Ραβέλ» είναι ένα μυθιστόρημα που υπερβαίνει τη συμβατικότητα της ρεαλιστικής αφήγησης και αποκαλύπτει τον συλλογικό χώρο της ονειρικής φαντασίας μέσα στην οποία υπάρχουν οι πιο σημαντικές αλήθειες μας. Ένα μυθιστόρημα υψηλής αισθητικής για απαιτητικούς αναγνώστες.
info@bookbar.gr

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου
Η Εκάτη-Ουλρίκα, μνήμη που συγκρατεί τα μυστικά και κάνει προσωπεία τα πρόσωπα και μαριονέτες τους πεθαμένους της για ν’ αντέξει.
Και ο Μιχαήλ-Σεμπάστιαν που συμπληρώνει τη χαμένη παρτιτούρα – γι’ αυτό έχει έρθει εξάλλου σ’ αυτή τη ζωή.
Ανάμεσά τους, η Ιστορία και η Συγγένεια, το Παρελθόν και η Νέμεσις, το Χρέος και ο Έρωτας, ο Μπόρχες και η Αιώνια Επανάληψη.
“Άλεφ” και “Μπεθ”, υπνοβάτες στο Σολάρις του Διαδικτύου, όπου “ό,τι γεννιέται γεννιέται ξανά”, για μια αιώνια στιγμή. “Δραπέτες”, καταδικασμένοι να συναντιούνται ξανά και ξανά στην ίδια σκακιέρα. Με προσωπεία, έστω. Και με λόγια -για να τ’ αντέξουν? δανεικά. Ακούγοντας πάντα τον δικό τους Ραβέλ ή Βάγκνερ, με την υπόσχεση να αιωρείται εκεί σαν θηλιά: “Πατέρα, δεν ξέχασα, μάνα είμαι εδώ στην ξερολιθιά, σε κάθε ξερολιθιά, κι ακούω πάντα τον δικό μας Βάγκνερ. Θα ξανάρθω, και η τιμωρία θα είναι πορφυρή”.
Είκοσι και ένας οι νεκροί.
Και δύο έγκλειστοι.
Οι πρώτοι, σε νεκρομαντεία, αρχαία θέατρα, ιστορικά μνημεία. Εκεί όπου “η πύλη του Άδη παραμένει ανοιχτή”.
Οι δεύτεροι, σ’ ένα ρημαγμένο ξενοδοχείο που ζωντανεύει με τον καιρό και σ’ ένα Πυργόσπιτο με γκρεμισμένες τις πολεμίστρες, αλλά με στοιχειωμένες τις ζωές και τις μουσικές.
Επειδή οι ιστορίες δεν ξεφεύγουν εύκολα ούτε από την Ιστορία ούτε και από την καταγωγή. Ο Λαβύρινθος παραμένει λαβύρινθος και αναπάντητη η απορία του Αβερρόη. Αλλά εκείνοι οι δύο θα κάνουν τα πάντα για να μπορέσει ν’ απαντηθεί.

Θραύσματα ποιητικής πεζογραφίας, ένας γρίφος με μέρη χρησμικά ή καλοσχεδιασμένα βήματα πάνω σε μια σκακιέρα απ’ όπου όλοι θέλουν να δραπετεύσουν; Οι ήρωες αναμετρώνται με τις αναμνήσεις και το παρόν, αναμετρώνται με το Χρόνο. Και το Μπολερό, κυρίαρχο επαναλαμβανόμενο μοτίβο αλλά και τόπος όπου η ζωή συναντά το θάνατο στο νέο μυθιστόρημα της Ελένης Γκίκα “Το μπολερό δεν ήταν του Ραβέλ”.