11/8/08

Μας είδες στο μέλλον!

«ΜΕΤΑ ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ» της Δάφνης Ντι Μωριέ, Μετάφραση: Γωγώ Αρβανίτη, Εκδ. «Μελάνι», σελ. 132, τιμή: 11 ευρω.

Το πρώτο της βιβλίο «Το αξιαγάπητο πνεύμα» κυκλοφόρησε το 1931. Η Δάφνη ντε Μωριέ, εξάλλου, κόρη ηθοποιού και εγγονή συγγραφέα, έγραφε από πολύ μικρή. Συνδυάζοντας με τρόπο δικό της και μοναδικό το παράδοξο του Πόε και την ατμόσφαιρα και τους αινιγματικούς χαρακτήρες της Πατρίτσια Χάισμιθ, συνέδεσε το όνομά της με μεταφυσικά αριστουργήματα. Τα γνωστότερα θρίλερ του Χίσκοκ «Ρεβέκκα» (1938), «Τα πουλιά», «Η ταβέρνα της Τζαμάικα» έφεραν τη δική της σίγουρη εγγυητική υπογραφή. Ο Χένρυ Κόστερ γύρισε ταινία την «Εξαδέλφη Ραχήλ» (1951), ο Νίκολας Ρεγκ το «Μην κοιτάζεις τώρα» (1971). Σε ελληνικές εκδόσεις έχουν ήδη κυκλοφορήσει τα βιβλία της: «Ρεβέκκα», «Οι μπλε φακοί», «Το σπίτι της όχθης», «Τα πουλιά. Φίλησέ με πάλι άγνωστε».
Από τις εκδόσεις «Μελάνι» μόλις κυκλοφόρησε ένα μικρό διαμαντάκι δικό της: «Μετά τα μεσάνυχτα». Νουβέλα 132 σελίδων που συνδυάζει μοναδικά, ατμόσφαιρα, μυστήριο, ανατροπή, παράδοξο, τύχη και αναγκαιότητα, κομψότητα, παραμυθένιο, εφιαλτικό ύφος, χαρακτήρες, θεατρικούς διαλόγους, κινηματογραφική δράση, αινιγματικό κι ανοιχτό τέλος.
Η ιστορία αφορά ένα νεαρό παντρεμένο ζευγάρι, τον Τζον και τη Λόρα, που έχοντας χάσει την μικρή τους κόρη Κριστίν από μηνιγγίτιδα, έχουν έρθει στη Βενετία για να ξεχάσουν και να παρηγορηθούν. Εκεί θα συναντήσουν δυο ηλικιωμένες δίδυμες αδελφές, εκ των οποίων η μία τυφλή και με μαντικές ικανότητες. Όλα θα ξεκινήσουν με το αγαπημένο τους παιχνίδι και εύθυμη χροιά, όπου το ζευγάρι θα προσπαθήσει να μαντέψει… ιδιότητες των διδύμων, αρχίζοντας από τα πλέον ανατριχιαστικά: «δολοφόνοι», «προσπαθούν να μας υπνωτίσουν», «σεσημασμένοι κακοποιοί»…
Η συνάντηση θα πάρει απρόβλεπτες διαστάσεις όταν η μία εκ των δυο θα πει στην Λόρα ότι βλέπει ανάμεσά τους την νεκρή Κριστίν! Θεωρώντας την παρουσία της ως απειλητικό σημάδι θα προσπαθήσει να τους πείσει να φύγουν εσπευσμένα από τη Βενετία για να μη τους συμβεί κακό. Μια αδιαθεσία του μικρού γιου τους φαινομενικά θα λύσει το θέμα, η Λόρα θα αναγκαστεί να φύγει άρον- άρον αεροπορικώς, όσο για τον Τζον, έτσι ή αλλιώς, ποτέ δεν τις πίστεψε, παρ’ ότι οι δίδυμες επιμένουν ότι είναι κι ο ίδιος αρκετά… μεταφυσικός!
Μια εικόνα σε γόνδολα που βλέπει πριν φύγει- οι ηλικιωμένες δίδυμες και η Λόρα με κόκκινο αδιάβροχο- θα καθυστερήσει την αναχώρησή του, αλλά λάθος εντύπωση, η Λόρα ήδη έχει φτάσει στο σπίτι και οι δίδυμες δεν την έχουν ξαναδεί. Το κακό είναι ότι ο ίδιος καθυστερεί ακόμα αναζητώντας την Λόρα στην Βενετία και η διαπίστωση ότι η εικόνα που είδε έρχεται απ’ το μέλλον, θα έρθει για κείνον πάρα πολύ αργά!
Στη νουβέλα της Ντι Μωριέ ένα εξαιρετικό παιχνίδι στο χρόνο, όπου το μέλλον εισχωρεί σε χαραμάδες παρόντος, ενισχύει την ατμόσφαιρα η οποία μέχρι το τέλος παραμένει σκοτεινή και αινιγματική.
Παρά το ερεβώδες βάθος του θέματος, η συγγραφέας αφηγείται τα πάντα απολύτως λιτά, φυσικά και με σαφήνεια. Σχεδόν… ρεαλιστικά.
Ο σκεπτικισμός του Τζον συνεχίζεται μέχρι και το απολύτως παράδοξο τέλος και η αφηγήτρια- συγγραφέας δείχνει να… συμφωνεί. Επιτρέπει στα γεγονότα να συγκλονίσουν τον αναγνώστη, εκείνη αρκείται να τα παρακολουθεί.
«Μας είδες», είπε. «Και εμάς και τη γυναίκα σου. Αλλά όχι σήμερα. Μας είδες στο μέλλον», αφήνει την τυφλή αδελφή να του πει. Και όσο για τον ύψιστο τρόμο, την αφήνει να τον προβλέψει μαζί με μια επιληπτική κρίση, ώστε και πάλι από τον Τζον να μη γίνει ακόμα πιστευτή.
Θα τον αφήσει να ξαφνιαστεί στην τελευταία σελίδα μαζί με τον αναγνώστη.
Μια αριστουργηματική, ατμοσφαιρική νουβέλα που θίγει το ζήτημα της ενόρασης και της παρουσίας των οικείων νεκρών. Με τρόπο σχεδόν παραμυθητικό. Κάπως σαν όνειρο που όταν ξυπνάς όμως βλέπεις τα σημάδια. Εξαιρετικές στιγμές της ιστορίας, το λεκτικό παιχνίδι του ζευγαριού στη Βενετία, η επίσκεψη στο Ναό και το ψηφιδωτό της παρθένου, οι στιγμές ενόρασης του Τζον «από το μυαλό του πέρασε η σκέψη: Αυτό είναι το τέλος, δεν υπάρχει διαφυγή, δεν υπάρχει μέλλον», η περιγραφή της τυφλής αδελφής, η σκηνή με «το κοριτσάκι» που επαναλαμβάνεται ως ντε ζα βί και αποκωδικοποιείται στο τέλος.
Εξαιρετικό το εξώφυλλο, η έκδοση, η μετάφραση. Εννοείται ότι διαβάζεται απνευστί.
Η νουβέλα μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Νίκολας Ρεγκ, με πρωταγωνιστές τον Ντόναλντ Σάδερλαντ και την Τζούλι Κρίστι. Την ταινία αυτή την κατατάσσουν ανάμεσα στις 100 καλύτερες ταινίες του βρετανικού κινηματογράφου.


ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ-
ΕΡΓΑ ΤΗΣ:
Η Δάφνη Ντι Μωριέ γεννήθηκε στις 13 Μαίου του 1907 στο Λονδίνο, αλλά έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην Κορνουάλη.
Ήταν κόρη του γνωστού ηθοποιού Τζέραλντ ντι Μωριέ και εγγονή του σκιτσογράφου και συγγραφέα Τζορτζ ντι Μωριέ.
Από τη δεκαετία του 1920 άρχισε να καθιερώνεται ως συγγραφέας.
Έγραψε δεκαεπτά μυθιστορήματα και πολλά διηγήματα, και αρκετά από τα έργα της μεταφέρθηκαν στο κινηματογράφο και την τηλεόραση.Πέθανε το 1989.