Αλήθεια, πού βρίσκεται όταν ονειρεύεται κανείς?

Αυτό που αγνοούν, το φοβούνται!

«ΒΕΝΤΑ> του Τάσου Ρούσσου, Εκδ. «Ηλέκτρα», σελ. 107, τιμή: 12.50 ευρώ.

Του Moha που του είχε αρέσει κάποτε ο Ρούσσος, ναι? Με μιαν αγάπη ίσαμε κει πάνω!

Ο βασικός εκφραστής του φανταστικού στα καθ’ ημάς. Και βεβαίως ο μεταφραστής των αρχαίων τραγικών. Ποιητής πρώτα απ’ όλα, ο Τάσος Ρούσσος επανέρχεται με μια νουβέλα, από τις εκδόσεις «Ηλέκτρα» αυτή τη φορά. «Βέντα» ο τίτλος της. Όπως το όνομα της ηρωίδας του: άνεμος, πνεύμα, άλλως, «αυτή που έρχεται», «που ήρθε».
Ήρωάς του, ο Φίλιππος. Ένας «ονειροπαρμένος» ηλεκτρολόγος που ζει μια ήσυχη «συνηθισμένη» ζωή.
Το διαφορετικό του είναι το ότι… ονειρεύεται. Κατακερματισμένα όνειρα που ανασύρει από τον ύπνο του και συμπληρώνει στο ξύπνιο του, καμία φορά. Σα να υπάρχει κάπου εκείνο το όνειρο κι εκείνος ψηφίδα- ψηφίδα, τελικά, να το ζει.
Αλλά σε λίγο καιρό από τον κόσμο των ονείρων του «κλέβει» αντικείμενα. Όταν ξυπνά, δηλαδή, το πρωί αντιλαμβάνεται ότι του έχουν μείνει στο χέρι. Ένα περίεργο βότσαλο, σαν ζωντανός οργανισμός που αλλάζει χρωματισμούς την πρώτη φορά. Την δεύτερη, ένα αντικείμενο σαν… φορτιστής. Με το που ακουμπάς το χέρι, ξαναβρίσκεις την χαμένη σου ενέργεια. Την τρίτη, μια πολυθρόνα.
Κι όλα περιβάλλονται από ένα μυστηριώδες, πρασινωπό νεφέλωμα, σα μυστική γλώσσα με την οποία επικοινωνούν. Μεταξύ τους πρώτα, σιγά- σιγά εξοικειώνονται και περιβάλλουν κι εκείνον.
Συντροφιά του σε όλα αυτά τα προκύπτοντα μυστήρια, οι τρεις φίλοι του: ο Αντρέας Διονυσόπουλος, υπάλληλος στο υπουργείο Γεωργίας, ο Παύλος Μεταλλινός, δικηγόρος και με ανοιχτό μυαλό, και ο Γιάννης Λάιος που εργαζόταν γραφίστας σ’ ένα περιοδικό μεγάλης κυκλοφορίας. Μονάχα ο Παύλος θα του μείνει στο τέλος. Οι άλλοι δυο «αμφιβάλουν» και φοβούνται. Αυτό που αγνοούν, το φοβούνται.
Ο Φίλιππος, απ’ ότι όλα δείχνουν, ούτε φοβάται αλλά και δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Εξάλλου αυτός ο ονειρικός κόσμος επιφυλάσσει στον ήρωα μια ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη: Την Βέντα. Ένα κορίτσι μαγευτικό που λες και το ξέρει καιρό. Σα να την περίμενε πάντα. Ψηφίδα- ψηφίδα κι αυτή στην αρχή. Μέχρι που η πράσινη ομίχλη θα την φέρει στο σπίτι του.
Αν και αδυνατεί να δώσει εξήγηση στον ερχομό της Βέντας, ο Φίλιππος θα την ερωτευθεί. Ως τη στιγμή που με βαθιά έκπληξη θα διαπιστώσει ότι η Βέντα… τελεί υπό διαμόρφωση. Δεν είναι ακόμα… γένους θηλυκού. Κι απ’ αυτή τη στιγμή θα αρχίσει για κείνον και η αντίστροφη μέτρηση. Πρώτα θα εξαφανιστεί η Βέντα κι αργότερα, σταδιακά, και όλη του η οικοσκευή. Λες και το παράλληλο σύμπαν των ονείρων του αυτή τη φορά να του παίρνει, αντί να του δίνει.
Το σπίτι του μέρα με την μέρα ερημώνει. «Η άχρονη μνήμη» του που θα μπορούσε να τον οδηγήσει παντού, φαίνεται πια εντελώς να τον απορροφά. Και όταν κάποια στιγμή ο Παύλος θα τον αναζητήσει, θα βρει ένα γράμμα του να του εξηγεί.
Για άλλη μια φορά ο συγγραφέας αναφέρεται σε βιβλίο του στα παράλληλα σύμπαντα. Στον «Καιρό της Λίζε» μια χαράδρα θα σταθεί η αφορμή για τον ήρωα να χαθεί σε ένα απ’ αυτά. Στη «Φωτογραφία με πολύ κίτρινο» ένας ολόκληρος δρόμος κι ένα μαγαζί εξαφανίζονται ξαφνικά από προσώπου γης. Στο «Δέκατο τρίτο τοπίο» επιβάλει την ύπαρξή του το σύμπαν ενός πίνακα.
Κλειδιά σ’ όλες τις ιστορίες του, ο χρόνος, σχεδόν άχρονος: τον οδηγεί παντού. Στο παρελθόν και στο μέλλον. Ο χώρος ή τα αντικείμενα: «το πέτρινο σπίτι», «η αγγελόπτερα»… το μέσον του πάντα ένας ήρωας ιδιαίτερος, ανοιχτός. Το αποτέλεσμα, το ζητούμενο μάλλον: το παράδοξο. Η αθέατη πλευρά της ζωής. Αυτό που υπάρχει μα ωστόσο το αγνοούμε. Αλήθεια πού βρίσκεται όταν ονειρεύεται κανείς; «Τι θέλω να πω: η ζωή μας στον ύπνο ίσως να είναι ζωή σ’ έναν άλλο κόσμο, σε άλλο περιβάλλον, όπου η δραστηριότητά μας είναι εντελώς διαφορετική, με διαφορετικές αισθήσεις, αντίληψη και αξίες. Τα όνειρα λοιπόν είναι απεικονίσεις, αναμνήσεις, αλλοιωμένες από τη ζωή μας στον ύπνο». Αλλά «μόνο υποθέσεις κάνουμε γι’ αυτά».
Την ιστορία, εξάλλου, μπορούμε να την δούμε και σαν μια διαδικασία αυτογνωσίας ή έρωτα. Ο ήρωας αλλάζει, βαθαίνει, ωριμάζει, γίνεται σοφός. Και σε έναν έρωτα, εξάλλου αυτό δεν προσπαθούν οι εραστές να κάνουν; Ο ένας να απορροφήσει, να «καταπιεί» τον άλλον; Όταν δυο προσωπικότητες συναντηθούν ερωτικά μεταβάλλονται και οι δυο, έτσι δεν είπε ο Γιουνγκ; Βεβαίως όπως συνήθως γίνεται στη ζωή, νικά ο δυνατότερος. Επί τω προκειμένω αυτός που γνωρίζει, ελέγχει τα πιο πολλά. Θα μπορούσε λοιπόν κάποιος να δει το βιβλίο και ως μια αλληγορία. Θα το χαρεί ως μια φιλοσοφική η μεταφυσική αιχμή, σαν ένα παραμύθι – αν δεν το αντέχει αλλιώς- για μεγάλα παιδιά.
Όπως και να ‘χει, πρόκειται για μια ατμοσφαιρική, μαγευτική, παράδοξη ιστορία. Που δίνει υπόσταση στα όνειρα. Συχνά, εφιαλτική.
Περισσεύει να πούμε ότι διαβάζεται απνευστί;
Και μη ξεχνάτε, τα όνειρα και διεκδικούν και ενίοτε εκδικούνται.


ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ:
Ο ποιητής και πεζογράφος Τάσος Ρούσσος γεννήθηκε στην Αθήνα.
Σπούδασε Φιλολογία και δίδαξε στη Μέση Εκπαίδευση, ενώ από το 1978 διδάσκει νεοελληνική λογοτεχνία στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, της οποίας είναι διευθυντής από το 1989.
Από το 1957 έχει δημοσιεύσει 10 ποιητικά και 14 πεζογραφικά βιβλία, επιφυλλίδες, άρθρα, κριτικές λογοτεχνίας, και πλήθος μεταφράσεων αρχαίου, κλασικού και σύγχρονου δράματος.
Το πρωτότυπο έργο του μεταφράστηκε σε πολλές ευρωπαικές γλώσσες.
Έχει βραβευτεί από την Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας, από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, και από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο της λογοτεχνικής του προσφοράς.
Είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, του Θεατρικού Μουσείου και του ελληνικού Pen Club.
Χρημάτισε πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Εθνικού Θεάτρου, και αντιπρόεδρος του Ελληνικού Φεστιβάλ.
Έργα του:
Ποίηση: «Ο πρώτος πηλός», «Η μεταμόρφωση του καιρού», «Οι νεκροί», «Πρόσωπο στο νερό», «Ο ξεναγός και η νύχτα», «Προς την οροφή», «Το πλοίο φάντασμα», «Το κυνήγι της αλεπούς»…
Πεζογραφία: «Τα χειρόγραφα του Μανουέλ Σαλίνας», «Μιχαήλ και άλλα διηγήματα», «Ο τελευταίος της συντεχνίας», «Αγγελόπετρα», «Ο καιρός της Λίζε», «Φωτογραφία με πολύ κίτρινο και άλλα διηγήματα», «Η πηγή του τσακαλιού», «Ο Οδυσσέας», «Το δέκατο τρίτο τοπίο», «Η αποστολή», «Ο λόφος», «To πέτρινο σπίτι»…
Μετέφρασε Ελληνες τραγικούς, Αριστοφάνη, Μένανδρο, Τερέντιο, Πλαύτο, Γουέμπστερ, Σαίξπηρ, Σενέκα κ.α.

ΥΓ. Ένα βιβλίο- απάντηση και σε μένα που ισχυρίζομαι ότι το όνειρο είναι μισή ζωή, που αν θέλω να πεθάνω, ένα απαγορεύω στον εαυτό μου, να ονειρεύεται. Μια απάντηση και σε έναν φίλο που έψαχνε να δει τι γίνεται σε μια μοιραία συνάντηση, μα είναι απλό: μεταβάλλονται κι οι δυο (κατά τον Γουνγκ), για πάντα (κατ’ εμένα). Τίποτα πια δεν μπορεί να είναι ή να γίνει όπως πριν. Αλλά θα πρέπει όλο αυτό και να το επιτρέψεις. Άντε, σας εύχομαι με όοοολη μου την αγάπη να έχετε ένα ενδιαφέρον Σάββατο και μια υπέροχη Κυριακή (το απόγευμα μονάχα λιγάκι να προσέξετε, εκεί σκοντάφτουμε όλοι: στα απογεύματα της Κυριακής!)