“... επειδή μου φαίνεται ότι χορεύουμε εμείς οι δυο στο σκοτάδι”

Ρέκβιεμ για “τα παιδιά του μεσονυχτίου”

“Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΚΥΚΝΟΣ” του Στέφανου Δάνδολου, Εκδ. “Καστανιώτη”, σελ. 243, € 16

“Πολλά καλοκαίρια κύλησαν από τότε και η μοναξιά δεν έπαψε ποτέ να είναι αβάσταχτα τρομερή. Τα ταίρια για κάποιους ήρθαν κι έφυγαν, για άλλους δεν έφτασαν καν, μα όσο καλά φυλαγμένο κι αν έμεινε τα επόμενα χρόνια εκείνο το ημερολόγιο, μόνο ένας δε γέρασε. Όλοι οι υπόλοιποι μεγαλώσαμε και φθαρήκαμε, καταδικασμένοι απ' το είδος της μοναξιάς που μας άξιζε”.
Θα μπορούσε να θεωρηθεί η ιστορία μιας παρέας ή το χρονικό της εφηβείας το καινούργιο μυθιστόρημα του Στέφανου Δάνδολου “Ο τελευταίος κύκνος”, εάν δεν ήταν κάτι πολύ περισσότερο: η αλυσίδα ζωής που στήνεται από αλήθειες και ψέματα, και μας αλλάζει τα φώτα στο παρόν, αλλά και το πεπρωμένο.
Ξεκινούν όλα μεταχρονολογημένα, σε μια συνάντηση παλιών συμμαθητών. Ο αφηγητής, “το φτερό”, για το οποίο μόλις μετά το ένα τρίτο της ιστορίας μαθαίνουμε τελικά ότι είναι η Ιόλη, δηλαδή, το φύλο, επιστρέφει και αποπειράται να αφηγηθεί. Για εκείνα “τα παιδιά του μεσονυχτίου”. Για “εκείνη τη θολή ύπαρξη που την αποκαλούσαν Φτερό”, για “τη Σου που έκλεινε τα δεκάξι” αναστατώνοντας τους πάντες, για τη “Μάγκυ την κολλητή της” και για τον Σμαρ που “απέπνεε την αύρα ενός σκοτεινού πρίγκιπα”, πριν τους χωρίσει “ο Μεγάλος Θυμός”.
Για την αφήγηση θα χρησιμοποιήσει όλα τα είδη, θα εισχωρήσει σε όλους τους χρόνους, θα αποδώσει σε όλα βαρύτητα σαν σε ψυχαναλυτικό ντιβάνι.
Την ιστορία, παρ' ότι νομίζουμε ότι την ξέρουμε καλά από την αρχή, φτάνοντας στο τέλος της θα συνειδητοποιήσουμε ότι δεν την είχαμε καν φανταστεί, όπως κανένας δεν μπορεί να φανταστεί την άβυσσο της ψυχής του ή το αίνιγμα του άλλου.
Στο μεταξύ, θα δούμε “τα παιδιά του Μεσονυχτίου” να ξεκινούν φίλοι, χαρούμενοι, αγαπημένοι, κολλητοί, να τα φτιάχνουν και να τα χαλούν. Μέσα από μουσική ροκ που συμβαδίζει με διαθέσεις και σχεδόν τους καθορίζει. Η Σου, εξάλλου, η πέτρα του σκανδάλου και βασική πρωταγωνίστρια, ορκίζεται επάνω σε ένα τραγούδι! Κι όταν πατά τον όρκο της, πεθαίνει ο δημιουργός του τραγουδιού!
Αλλ' όλοι με τον τρόπο τους, καταπατούν “όρκους”, προδίδουν ακόμα και οι πλέον προδομένοι. Κι απ' ότι καταμετρούμε στο φινάλε, αυτοί είναι που έχουν προδώσει το πιο πολύ.
Τα ζητήματα, ασήμαντα, ιδωμένα εκ των υστέρων: έρωτες που σηματοδοτούν όμως μια ζωή (στην εφηβεία ερωτευόμαστε με τον πλέον απόλυτο τρόπο), φιλίες που βαδίζουν στο όριο, εικόνα αντιφατική σε σχέση με τον βαθύ εαυτό και παρανοήσεις που λύνονται αργά, πολύ αργά, πάντοτε εκ των υστέρων.
Στο μεταξύ, οι δυο κολλητές θα έχουν σφαχτεί, η Σου θα πατήσει τον όρκο της και θα τα φτιάξει με τον φίλο της φίλης, ο Σμαρ (Σμαραγδόπουλος) αφού αγωνιά εις μάτην για το διαζύγιο των γονιών του, όταν πια ησυχάζει, τους χάνει. Και μετά, χάνει τα πάντα, την ίδια του τη ζωή.
Τους ξανασυναντάμε (όσους επέζησαν, ή εκείνους με τις λιγότερες λαβωματιές), δέκα χρόνια μετά και δεκαπέντε.
Προσπαθώντας να λύσουν τον γρίφο του Ιανουαρίου του 1986 που τους κομπόδεσε τη ζωή, και το Φτερό, η Ιόλη, με παρρησία αφηγούμενη θα προσπαθήσει να τους χαρίσει την χαμένη τους αθωότητα, εφηβεία.
Επιστρατεύοντας ημερολόγια παλιά αλλά και συγγραφικές απόπειρες, αναφερόμενη άλλοτε μέσα από θεατρικούς διαλόγους, άλλοτε μέσα από λεπτομερείς ημερολογιακές σελίδες, τριτοπρόσωπα και πρωτοπρόσωπα, αγγίζοντας σχεδόν τα πάντα: φόβους, αγάπες, διλήμματα, επιθυμίες, ζήλια, ψευδαισθήσεις, λανθασμένες διαπιστώσεις, εφιάλτες και όνειρα, εικασίες και διευκρινιστικές εξηγήσεις στο έλεος του τέλους.
Στα ευφυή συγγραφικά ευρήματα, το φύλο του φτερού, η προσωπικότητα της Σου, η μεγάλη ανατροπή της Μάγκυ, η συνομιλία ζωής και ροκ στίχων, η εποχή που περνά καθοριστικά κι απαλά, σαν ομίχλη.
Ένα σκληρό, αινιγματικό και αποκαλυπτικό τελικά βιβλίο για την ερωτισμό που αποκτά υπαρξιακές προεκτάσεις (φοβούμαι όχι μονάχα στην εφηβεία) και για την ακαμψία και ενίοτε αναλγησία των νέων παιδιών, οι έφηβοι μέσα στην απολυτότητά τους, τελικά, πολλές φορές γίνονται ανελέητοι (καθόλου τυχαίες οι τόσες πολλές αυτοκτονίες).
Με χαρακτήρες αναγνωρίσιμους αν και ακραίους εν πολλοίς, και τον Φιλ Λάινοτ και το “The boys are back in town” να τους διαπερνά, ακολουθώντας τη μοίρα τους, σχεδόν να την καθορίζει. Γιατί ακόμα και ένα τραγούδι, μπορεί να... πεθάνει, καμία φορά! Και τότε δεν απομένει τίποτα για να “μπορούμε να πνίξουμε κάθε σκέψη που μας σκοτώνει”.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ-
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ:
Γεννήθηκε το 1970 στην Αθήνα.
Έκανε την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία το 1996 με το μυθιστόρημα “Υπνοβάτες του Σεπτέμβρη”.
Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα
“Ο περίγελος των αγίων” (1997),
“Και φόρεσαν χειροπέδες στα πουλιά” (2000),
“Νάρκισσοι και Κανίβαλοι” (2002),
“Νέρων- Εγώ, ένας θεός” (2004),
“Το αγόρι στην αποβάθρα” (2007),
καθώς και η συλλογή από νουβέλες και διηγήματα “Αγάπη σε δυο σταγόνες όνειρο” (1999).
Η μυθιστορηματική βιογραφία “Νέρων- Εγώ, ένας θεός”, μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε το 2006 στην Ιταλία από τις εκδόσεις E/O.
Διηγήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες και λογοτεχνικές επιθεωρήσεις του εξωτερικού, ενώ το 2008 εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Young Writers' World Festival, που πραγματοποιήθηκε στη Σεούλ.
Τον Μάιο του 2009 του απονεμήθηκε το Βραβείο Μπότση για το συγγραφικό του έργο, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας.