«Το ανακοινωθέν των καγκουρώ» και τα «τριάντα έξι περίπλοκα βήματα μιας διαδικασίας, σε μια αυστηρή σειρά που με οδήγησαν απ’ τα καγκουρώ σε σένα»

Του Θηβαίου που γύρισε και μου ‘φερε και μια αγελάδα… Αζτέκα, της Μαργαρίτας για τις απίθανες φωτό και δη για την χελώνα, ναι?

«Πού είχε πάει ο παλιός μου εαυτός, ο εαυτός που διάβαζε ένα βιβλίο λες και κυριευόταν απ’ αυτό? Τι σήμαιναν αυτές οι μέρες – κι εκείνο το σχεδόν αφύσικο πάθος?»

«Ο ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΤΑΙ» του Χαρούκι Μουρακάμι, Εκδ. «Κόαν», σελ. 402, τιμή: 17.50 ευρώ.

«Γράφω παράξενες ιστορίες. Δεν ξέρω γιατί μου αρέσει τόσο πολύ το παράξενο. Εγώ ο ίδιος, είμαι ένας άνθρωπος πολύ ρεαλιστής. Δεν πιστεύω σε τίποτα το New Age- ούτε στη μετεμψύχωση, τα όνειρα, τα ταρό, τα ωροσκόπια. Δεν πιστεύω καθόλου σε τίποτα τέτοιο. Ξυπνάω το πρωί στις έξη και πηγαίνω για ύπνο στις δέκα, κάνω κάθε μέρα τρέξιμο και κολύμπι, κάνω υγιεινή διατροφή. Είμαι πολύ ρεαλιστής. Αλλά όταν γράφω, γράφω παράξενα».
Δηλώνει στο Επίμετρο του βιβλίου ο ιάπωνας συγγραφέας που αγαπήσαμε με «Το κουρδιστό πουλί» κι έγινε διάσημος με «Το Νορβηγικό δάσος». Παρ’ όλα αυτά στο «Νορβηγικό δάσος» θα ισχυριστεί ότι «γράφοντας μονάχα κατανοεί αυτό που ζει».
Όπως και να ‘χει, τα διηγήματα στον τόμο «Ο Ελέφαντας Εξαφανίζεται» κινούνται σε πολλαπλά επίπεδα και διαστάσεις. Όπως και όλες οι ιστορίες του Ιάπωνα συγγραφέα άλλωστε, ο οποίος τραβώντας το αφηγηματικό νήμα από μια κουζίνα (στο «Κουρδιστό πουλί») ή από ένα τραγούδι στο αεροπλάνο (στο «Νορβηγικό δάσος») είναι ικανός να σε φτάσει στα έγκατα της ψυχής και της γης. Στο «Κουρδιστό πουλί» ένας φιλήσυχος άντρας που μαγείρευε μακαρόνια σε μια κουζίνα ακούγοντας όπερα και χάνοντας τον γάτο του, έφτανε ως τα έγκατα της Ιαπωνικής ιστορίας και κοινωνίας. Στο «Νορβηγικό δάσος» το ομώνυμο τραγούδι των Μπήτλς και τα φοιτητικά χρόνια του ήρωα επιχειρούσαν να λύσουν το αίνιγμα της ζωής και του θανάτου, περνώντας μέσα από τον έρωτα και τη μουσική.
«Ο Ελέφαντας εξαφανίζεται» ξεκινά με «Το κουρδιστό πουλί» σε… μικρογραφία: «Το κουρδιστό πουλί κι οι γυναίκες της Τρίτης» ο τίτλος. Και ο φιλήσυχος Τόρου Οκάντα έχει ήδη χάσει και ψάχνει την γάτα. Και φυσικά έχει γνωριστεί με τις γυναίκες που θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ιστορία και στη ζωή του: με την γυναίκα που επιχειρεί να κάνει σεξ μαζί του μέσω τηλεφώνου, αλλά και την Μαγιού Κασαχάρα σε εκείνη τη μαγική αυλή.
Ο Μουρακάμι περιγράφοντας πράγματα απολύτως φυσικά και ρεαλιστικά κατορθώνει σουρεαλιστικά άλματα και επιχειρεί – άθελά του- να βάλει τάξη στο χάος. Με έναν τρόπο, όμως, ανάλαφρο και ποιητικό, αεί μεταβαλλόμενο που επιτρέπει αυτοσχεδιασμούς, παραβολές, αλληγορίες.
«Η δεύτερη επίθεση σε φούρνο», παρά την παραδοξότητα, έχει υφή σχεδόν αστυνομική. Ένα ζευγάρι που ξεμένει από φαγητό εν τω μέσω της νυκτός, επιστρέφει στο παρελθόν και ως πεπρωμένο του αναγνωρίζει μια δεύτερη επίθεση σε φούρνο.
«Το ανακοινωθέν των καγκουρώ» είναι μια σειρά αριστουργηματικών συνειρμών: με αφετηρία του τέσσερα καγκουρώ, ένας υπάλληλος στο τμήμα παραπόνων αποφασίζει να απαντήσει προσωπικά σ’ ένα γράμμα που δεν θα το μάθουμε, αν το έγραψε, ή δεν το έγραψε, και ποτέ, τελικά. Το βασικό θεώρημα της ιστορίας «το Μεγαλείο της Ατέλειας». Όπου, δηλαδή, «με απλά λόγια, το Μεγαλείο της Ατέλειας μπορεί να δηλώνει, πιθανόν, την πρόταση ότι κάποιος πρέπει να συγχωρεί κάποιον άλλον ουσιαστικά. Εγώ συγχωρώ τα καγκουρώ, τα καγκουρώ συγχωρούν εσένα, εσύ συγχωρείς εμένα…»
Το διήγημα «Όταν είδα το 100% τέλειο κορίτσι ένα όμορφο πρωινό του Απρίλη» ενδεχομένως και να είναι «η τέλεια» ιστορία της συλλογής. Ένας άντρας διασταυρώνεται με το 100% τέλειο κορίτσι της ζωής του. Και για δεύτερη συνεχή φορά, «εντελώς ξεχνώντας» την πρώτη, την αφήνει και πάλι να προσπεράσει. Ίσως επειδή «η λάμψη των αναμνήσεών τους παραήταν αδύναμη, και οι σκέψεις τους δεν είχαν πλέον την διαύγεια που είχαν πριν από δεκατέσσερα χρόνια»: «Χωρίς να πουν λέξη, πέρασε ο ένας δίπλα απ’ τον άλλον κι εξαφανίστηκαν μέσα στο πλήθος. Για πάντα».
Και κάπως έτσι περνούν κι όλοι οι ήρωες και οι ηρωίδες της συλλογής. Από την καρμική τους συνάντηση (που είναι σχεδόν όλα, ακόμα και ένα όνειρο ή στη φαντασία τους ένα «μικρό πράσινο τέρας») χωρίς να το καλοκαταλάβουν ότι μόλις αυτό που μόλις τους συνέβη ήταν, εν τέλει, το Σημαντικό. Ο συγγραφέας, όμως, κλείνει το μάτι για την σημαντικότητα στον αναγνώστη.
«Ο ύπνος», νουβέλα σχεδόν, αποτελεί μικρή αλληγορική σπουδή θανάτου. Θανατολάγνος εξάλλου ο Μουρακάμι, ενδεχομένως γι’ αυτό και να είναι τόσο ερωτικά εμμονικός. Η ηρωίδα της ιστορίας μέσα σε απόλυτη διαύγεια «κλείνει δεκαεπτά συνεχόμενες μέρες χωρίς ύπνο», διαβάζοντας Ντοστογιέφσκι και Τολστόι αδιαλείπτως.
«Η πτώση της Ρωμαικής Αυτοκρατορίας, η Ινδιάνικη εξέγερση του 1881, η εισβολή του Χίτλερ στην Πολωνία και το Βασίλειο των λυσσαλέων ανέμων» είναι η πιο σουρεαλιστική, ενδεχομένως, ιστορία της συλλογής. Όλα αυτά τα… ιστορικά συμβάντα χωρούν σε ένα αστικό διαμέρισμα μια ανεμοδαρμένη μέρα.
Το «Lederhosen» που δεν είναι άλλο παρά… γερμανικό σορτσάκι κυριολεκτικά, αποτελεί τον κωδικό ερωτικής μεταστροφής μιας γυναίκας.
Ο «Φλεγόμενος αχυρώνας» είναι επίσης μια άλυτη εμμονή που μεταλαμπαδεύεται από τον ένα στον άλλο.
Η «Οικογενειακή υπόθεση» είναι το θρίλερ της οικογενειακής μας, κι ενδεχομένως, ερωτικής μας ζωής.
Και οι δεκαεπτά ιστορίες του βιβλίου αποτελούν μικρά μαγικά παράθυρα στο παράδοξο. Με τη σιγουριά της κουζίνας ή του υπνοδωματίου μας, και χρησιμοποιώντας εργαλεία ζωής, καθημερινά, μας βγάζουν παντού: στην απόλυτη μαγεία, στον απόλυτο φόβο, στον απόλυτο τρόμο. Με βηματάκια «απαλά, απαλά» βελούδινα σχεδόν, ψιθυρίζοντάς μας με τρόπο παραμυθητικό, αλήθειες μαύρες.
Η ζωή θέλει τέχνη’ και αλληγορία το μεγάλο της σκοτεινό μυστικό. Ενδεχομένως και το Μεγάλο Τίποτα που είναι – γιατί όχι? - τα Πάντα!
Κι ο Μουρακάμι είναι δεξιοτέχνης σ’ αυτό.


ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ-
ΕΡΓΑ ΤΟΥ:
Ο Χαρούκι Μουρακάμι, που θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της εποχής μας, γεννήθηκε στο Κιότο το 1949.
Με τη γυναίκα του τη Γιόκο γνωρίστηκαν στο πανεπιστήμιο κι άνοιξαν στο Τόκιο ένα τζαζ κλαμπ με το όνομα Peter Cat.
Η τεράστια επιτυχία του μυθιστορήματός του «Norwegian Wood» (1987) τον έκανε διάσημο στη χώρα του.
Ύστερα εγκατέλειψε την Ιαπωνία κι επέστρεψε το 1995.
Έχει μεταφράσει στα Ιαπωνέζικα τα έργα του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ, του Τρούμαν Καπότε, του Τζον Ιρβινγκ και του Ρέιμοντ Κάρβερ.
Από τις εκδόσεις «Καστανιώτη» έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία του: «Σκληρή χώρα των θαυμάτων και το τέλος του κόσμου» και «Το κυνήγι του αγριοπρόβατου».
Από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα» κυκλοφόρησε με μεγάλη επιτυχία το μυθιστόρημά του «Το κουρδιστό πουλί».
Aπό τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφόρησε και το «Νορβηγικό δάσος».
Από τις εκδόσεις «Κοαν» τα διηγήματα «Ο Ελέφαντας Εξαφανίζεται».