“Τί σας έκανε να χαθείτε, τη στιγμή που εδώ παιζόταν όλο σας το παρελθόν; Και μια δική σας κίνηση αρκούσε για να κάμει το μέλλον σας να ξαναρχίσει”.
“Θυμάμαι”, ψέλλισα. “Μα, θαρρώ, αν δε χαθεί κανείς, πώς θα ξανάβρει ένα κάτι απ' αυτό που υπήρξε;”
Στιχομυθία από το μόλις δισέλιδο “Ορφανοτροφείο” του, που όμως περικλύει όλη την ποιητική τέχνη. Την ύπαρξή της και την αγωνία της, τη διαδικασία και την αθέατη αλλά τόσο υπαρκτή πλευρά της.
Μια εντυπωσιακά ποιητική και ψυχαναλυτική συλλογή αφηγημάτων από τον βραβευμένο ποιητή και ψυχίατρο Μανόλη Πρατικάκη μόλις κυκλοφόρησε κομίζοντας νέα ήθη και άλλες αισθητικές στον πεζό λόγο.
Στις μόλις εκατό σελίδες του βιβλίου, δέκα ποιητικά, αλληγορικά, παραβολικά, ψυχαναλυτικά αφηγήματα. Με κεντρικό τους άξονα, τα φωτεινά σκοτάδια της ψυχής μας. Ανεξερεύνητες περιοχές που αγγίζει μονάχα η προσευχή, η ψυχανάλυση και η ποίηση. Ερωτηματικά ζωής που ούτε καν διατυπώνονται, πόσο μάλλον και να απαντηθούν. Παρεκκλίσεις της ανθρώπινης ψυχής και “θεικές νόσοι”, παραθυράκια στο άδηλο και στο αθέατο, στα όποια πρόσβαση έχουν μόνον ο ποιητής, ο ιατρός κι ο πάσχων. Στο πρώτο της συλλογής, “Η αμνησία της Θείας Πρόνοιας” είναι η άνοια. Αυτή η αμεριμνησία του απόλυτου χαμού της Μνήμης. Παιχνίδι με το προσωνύμι της ασθενούς, ως “Θεία Πρόνοια”, ειρωνική μπηχτή και για την άλλη, που ίσως μας λησμονεί από... παθογένεια.
Στο δεύτερο αφήγημα “Η αύρα” είναι ενδεχομένως αυτό που αποκαλούμε “θεία νόσος”. Η επιληψία ως πρόβα τζενεράλε θανάτου, οι “δαιμονισμένοι” εν ζωή, άγιοι.
“Το πηγάδι- κάτοπτρο” ένα ποιητικό διήγημα, είναι όλη μας η ζωή σε παντομίμα.
“Η αόρατη μεμβράνη” είναι ακριβώς αυτό το σχεδόν αόρατο όριο, “μια πλήρης χάλαση του συνειρμού” που “πάει να πει ψύχωση”. Η απόδραση του πνεύματος από το ίδιο του το κέλυφος.
Η “Μικρή παραλλαγή σ' ένα κείμενο του Βάλτερ Μπένγιαμιν πάνω στον πίνακα του Κλεέ Angelus novus” αποδεικνύει και υποδεικνύει την ενότητα: στις τέχνες, στη ζωή, στον χρόνο.
Στο “Ορφανοτροφείο” η εσαεί ορφάνια μας.
“Η γυναίκα της θάλασσας”, η πανταχού παρούσα μάνα, η φιγούρα της μητέρας που όλο έρχεται, από το πουθενά, απ' τη θάλασσα, απ' τα πάντα. Διότι “Είναι η ίδια, βλέπεις, σκάλα που την ανεβαίνεις και που την κατεβαίνεις. Ο ίδιος δρόμος ο πάνω και ο κάτω. Μια αδιόρατη εναλλαγή' ίσως κάτι ανεπαίσθητο, μια που ο καιρός αναπληρώνει της φύσης τις αδιάκοπες αποδημίες”.
“Μια μορφή ποιητικής αυτοκτονίας” και του Τραιανού η αναχώρηση. Το “καπάκι της νύχτας” που ενδεχομένως ν' ανοίγει κι αντίστροφα. Τα “επικίνδυνα παιχνίδια” με το απρόσμενο κι απρόβλεπτο τέλος.
Το αφήγημα “Τελευταίος σταθμός ή Τα χειρόγραφα του χειρουργείου” αφορά τις τελευταίες μέρες του ποιητή Τάσου Λειβαδίτη. Εκείνο το “ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής” που ψηλαφούσε χρόνια ως βόμβα ή ως άστρο. “Σαν έγκυος από ένα σκοτεινό Θεό”.
Και “Το Σοφάκι” όπως μας λέει ο ίδιος ο ποιητής “ένα μικρό φωτεινό παράθυρο στη μεγάλη νύχτα των ανθρώπων”.
Όπως και όλα, εξάλλου, και τα δέκα αφηγήματα, αυτού του εξαίσια ποιητικού τόμου. Με μουσικότητα που παρασύρει, με τοξίνη που σε σημαδεύει και σε ταρακουνά, με ποιητικό έλεος που σε καταπραύνει, με ψυχαναλυτική οξυδέρκεια που σου καθιστά τα αόρατα, ορατά, με ατμοσφαιρικότητα που από αποδέκτη σε κάνει συνένοχο και συμμέτοχο. Με παραβολικότητα που σε καθιστά συνδημιουργό. Με ήρωες μισούς ανθρώπους μισούς θεάνθρωπους, νεράιδες, ξωτικά κι ημίθεους. Με ασθένειες που σε βγάζουν κατ' ευθείαν προς το θείο φως. Μια χορογραφία στις αγεωγράφητες σκοτεινιές της ανθρώπινης φύσης. Δέκα αφηγήματα- μίτος του λαβυρίνθου που αποτελεί ο καθένας: Αριάδνη μαζί, Θησέας, και Μινώταυρος.
Μόνη θεραπευτική διέξοδος, ενδεχόμενα, η Τέχνη.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ-
ΕΡΓΑ ΤΟΥ:
Ο Μανόλης Πρατικάκης κατάγεται από το Μύρτος, χωριό του Λιβυκού πελάγους, όπου και μεγάλωσε.
Σπούδασε Ιατρική και πήρε την ειδικότητα του νευρολόγου- ψυχιάτρου.
Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθύνει την ψυχιατρική κλινική του νοσοκομείου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.
Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα γύρω στο 1970. Έχει γράψει δεκαέξι ποιητικές συλλογές (οι περισσότερες συνθετικά έργα), καθώς επίσης δοκίμια, πεζά, σενάρια και τραγούδια.
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στις κυριότερες ευρωπαικές γλώσσες. Περιλαμβάνεται σε πολλές ξένες ανθολογίες και κυκλοφορούν έξι αυτόνομα βιβλία του στα αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά.
Ο συνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος δημιούργησε συμφωνικό έργο του που ανέβηκε στο Μέγαρο Μουσικής, καθώς και ένα cd με τίτλο “Αθέατος Συρμός” με κύριο κορμό το βιβλίο του “Λιβιδώ”.
Επίσης η συνθέτρια Χαρά Παλαιολόγου δημιούργησε έναν κύκλο δώδεκα τραγουδιών, που παρουσιάστηκαν στα Χανιά και στον Ιανό, ενώ ο συνθέτης Κώστας Στεφάνου συνέθεσε ένα μεγάλο κονσέρτο της φύσης, βασισμένο στα “φυσικά του” ποιήματα.
Είναι ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Εκπροσώπησε την Ελλάδα για το Ευρωπαικό Αριστείο Λογοτεχνίας 1999 με το έργο του “Η κοίμηση και η ανάσταση των σωμάτων του Δομήνικου”.
Το 2003 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο για το έργο του “Το νερό”. Από τις εκδόσεις “Καστανιώτη” κυκλοφορούν τρία έργα του: “Η μαγεία της μη διεκδίκησης”, “Το αόρατο πλήθος” και “Αφηγήματα ενός ψυχιάτρου”.
