6/7/09

Ακόμα και μιλώντας για άλλους, τους δικούς μας γρίφους λύνουμε κάθε φορά

Οι θαρραλέοι, ρωτούν. Οι απαντήσεις, είναι για τους ανασφαλείς.

Η Ελένη Γκίκα είναι “πολύ". Πολυγραφότατη, πολυδιάστατη, πολυδιαβασμένη, πολύχρωμη. Το ίδιο είναι και τα βιβλία της. Η άφιξη του νέου βιβλίου της “Πλήθος είμαι” από τις εκδόσεις “Άγκυρα” ήταν η αφορμή “να τα πούμε” ξανά.

- Γιατί γράφεις; Ποια ανάγκη σε ωθεί;
 
Αν δεν τα γράψω, δεν τα καταλαβαίνω όσα ζω. Άσε που όσα χρόνια θυμάμαι τον εαυτό μου, πάντοτε με κυνηγούσε μια ιστορία. Μια ιστορία με τραβάει απ' το μανίκι, εάν δεν την ακολουθήσω, αισθάνομαι ότι δεν ζω, απροστάτευτη, και τόσο ευάλωτη! Μόνο μέσα σε μια ιστορία μου, αισθάνομαι καλά.
 
- Πότε γράφεις; Η συγγραφή απαιτεί αφοσίωση. Εσύ μοιράζεσαι σε πολλά. Πώς τα καταφέρνεις;
 
Καθόλου δεν αισθάνομαι ότι μοιράζομαι, είναι όλα τόσο μα τόσο ίδια! Διαβάζω και γράφω για τα βιβλία που αγαπώ και από δίψα ανάγνωσης ακριβώς γράφω και ιστορίες. Το ένα τροφοδοτεί και συμπληρώνει το άλλο, τα δυο μαζί, η απόλυτη ευτυχία, η δική μου Εδέμ. Δεν προσδοκώ τίποτε άλλο απ' τη ζωή. Μονάχα ένα καλό, που μου υπόσχεται, βιβλίο και μια ιστορία που μου λύνει τους γρίφους μου, γράφοντάς την και με κάνει διαρκώς να εκπλήσσομαι, ευτυχή. Έτερον, ουδέν!
 
- Είσαι τελικά όλοι, κανείς ή ο άλλος;
 
Είμαι όλοι επειδή με μόχθο πολύ τολμώ να πω πως πια είμαι... εγώ. Η ίδια κι απαράλλαχτη σε χαρά και λύπη, σε επιτυχία και αποτυχία και πάντα "σε σχέση". Έχω ανάγκη να μ' αγαπούν και αγαπώ. Περισσότερο, όμως, να αγαπώ. Βοηθά η ανάγνωση στην κατανόηση και στην αγάπη των άλλων. Τα βιβλία σε στέλνουν στην αγκαλιά του κόσμου, σε κάνουν καλύτερο, πιο ανοιχτό, αν και φαινομενικά όλο αυτό δείχνει κάπως... μοναχικό, μοναστικό!
 
- Καλύτερα αγάπη ή πάθος;
 
Πάθος που οδηγεί στην αγάπη! Νεώτερη θα σου έλεγα Πάθος, Πάθος, Πάθος! Μεγαλώνοντας ανακάλυψα ότι η αγάπη είναι κάτι τόσο αποκαλυπτικό! Το Φως είναι στο σκότος του εγωισμού μας, η ταπείνωση που μας οδηγεί στην υπέρβαση και σε ό,τι μεγάλο. Αλλά μονάχα με πάθος, δυστυχώς ή ευτυχώς, έχω μάθει να διαβάζω, να γράφω, να ερωτεύομαι, να ζω.
 
- Καλύτερα μαζί ή μόνοι;
 
Καλύτερα... μόνη, με εκείνον και μια ιστορία που γράφεται στην καρδιά και στο... κεφάλι μου! Δεν είμαι πολύ επιδέξια στις σχέσεις! Αγαπώ δυνατά αλλά δεν ξέρω να ζω! Αγαπώ τον άλλον πολύ αλλά δεν γνωρίζω σχεδόν καθόλου αυτό το... μαζί! Μοναχοπαίδι και αρκετά μοναχική γαρ! Ίσως και γι' αυτό από παιδάκι είχα τόσο πολύ μεγάλη ανάγκη τις ιστορίες! Αλλά και πάλι τί να πω... Ίσως και το άλλο μισό μου να το προσπέρασα, να το έχασα, να ήμουν βυθισμένη σε μια ιστορία που σκάρωνα και να μην το είδα, να το φοβήθηκα ή και να μη με έπεισε μέχρι τώρα κανείς! Αλλά ποιος ξέρει! Όμως, ούτε συζήτηση, σε όλα τα μεγάλα, βαδίζουμε Μόνοι! Γέννηση, Δημιουργία, Θάνατος, Θεός... Ακόμα και στον έρωτα, την ίδια ιστορία, τον ίδιο καημό, αλλιώτικα το βιώνει ο καθένας! Εάν ζητήσεις από δυο εραστές να σου αφηγηθούν την ιστορία τους, ο καθένας να σου αφηγηθεί μια εντελώς δική του, διαφορετική ιστορία.
 
- Καλύτερα πραγματικότητα ή φαντασία;
 
Δεν τα ξεχωρίζω αυτά τα δυο. Είμαστε φτιαγμένοι από την ύλη που είναι τα όνειρα, Σαίξπηρ αυτό. Η μισή ζωή μας είναι όνειρο, σκέψεις, συναισθήματα, συνειρμοί, σχέδια... Η δική μου, ολόκληρη η ζωή είναι ιστορίες, αυτές που διαβάζω, εκείνες που γράφω και οι άλλες τις οποίες σκαρώνω και ζω! Αλλά γερνώντας συνειδητοποιώ πως η πραγματικότητα είναι περισσότερο... αλλόκοτη και η ζωή ένας σκηνοθέτης απρόσμενος και μαγικός! Αλλά είναι όλα μαζί, δεν τα κομματιάζω. Απλώς τα ζω.
 
- Υπάρχουν απαντήσεις ή μόνο ερωτήματα;
 
Στην ερώτηση να φτάσουμε παραμένει η βασική επιδίωξη. Οι απαντήσεις είναι για τους ανασφαλείς και τους δειλούς. Οι θαρραλέοι, ρωτούν. Κι αμφισβητούν. Μετακινούνται. Δεν φοβούνται την κίνηση. Η ερώτηση είναι φυγόκεντρη δύναμη, μπορεί να σε βγάλει παντού. Κεντρομόλα η απάντηση, σε καθηλώνει στο ήδη γνωστό. Και ευτυχώς ή δυστυχώς εγώ φλέγομαι για να μάθω, όχι για ν' απαντώ. Είμαι από την στόφα της μαθήτριας. Και λέω να παραμείνω. Ναι?
 
- Νομίζω ή πράγματι πίσω από την αναφορά σου σε άλλους συγγραφείς υπάρχει ένα σκοτεινό σχέδιο; να μας "υποχρεώσεις" να διαβάσουμε περισσότερο;
 
Πάνω απ' όλα η φωτεινή ανάγκη μου να μοιράζομαι ό,τι μαθαίνω και ό,τι αγαπώ! Θεωρώ κάποιους συγγραφείς σχεδόν συγγενείς μου, οικογένειά μου! Πώς γίνεται λοιπόν να μη σας μιλήσω γι' αυτούς? Σαν αδελφάκι σας μαγεμένο σας αφηγούμαι τις ιστορίες τους, ποτέ σαν... κυρά δασκάλα να σας καθοδηγώ! Κι αν ξέρατε πόση ανάγκη έχω από τις δικές σας τις ιστορίες! Είμαι λιγάκι περίεργο τρένο, ενώ τόσο μα τόσο μοναχική (ερωτευμένη με τη μοναξιά εντελώς, με μαγεύουν τα ταξίδια που κάνω μόνη μου, οι ατέλειωτες ώρες που ενώ διαβάζω ή ποτίζω τα λουλούδια είμαι ο εαυτός μου και η απόλυτη σιωπή, οι νυχτερινές βόλτες μου ολομόναχη στο βουνό) εν τούτοις αισθάνομαι τόσο κοντά με όλο τον κόσμο, φλέγομαι να μοιράζομαι ό,τι αγαπώ, έχω απίστευτη ανάγκη να μ' αγαπούν και ν' αγαπώ. Ίσως και γι' αυτό το λόγο να γράφω και ιστορίες. Για να ρθω σαν συμμαθήτριά σας καλή να σας χαρίσω μια! Σαν δώρο, σοκολάτα, φιλί, το τετραδιάκι με τις λυμμένες ασκήσεις, την αγαπημένη μου κούκλα, το μουσικό μου κουτί,  μπισκότο βουτύρου ή λουλούδι. Αυτά.

ΥΓ. Η κουβέντα έγινε με την Τάνια Μαρκουτσά, στο Ένθετο για το Βιβλίο (ε εντάξει, Έθνος) όπου το Τανιάκι κάνει αρχισυνταξία. Και δεν το κρύβω με την Τάνια, τα λέμε συχνά, συναντιόμαστε τα μεσημέρια στο μπαρ. Για καφέ, άλλοτε. Τώρα, η αφεντιά μου, τουλάχιστον, μόνο νερό. Στο ίδιο ένθετο και μια έξοχη μικρή συζήτηση (Συγγραφικές Συζητήσεις) όπου ο συγγραφέας Δημήτρης Μαμαλούκας ρωτά και ο συγγραφέας Νίκος Παργινός απαντά. Νίκο μου, καλοτάξιδο το καινούργιο σου βιβλίο “Με τον έρωτα περνάει ο καιρός με τον καιρό περνάει ο έρωτας”. Στις Προθήκες των βιβλιοπωλείων (και στο προσεχές αφιέρωμά μου στα αστυνομικά) το τελευταίο και σπουδαίο βιβλίο του Δημήτρη Μαμαλούκα “Η μοναξιά της ασφάλτου”. Άθελά μου θυμήθηκα την Κέρκυρα, είναι ωραίο τελικά να είσαι άνθρωπος- γέφυρα. Είσαι πέρασμα, χρήσιμη, βοηθά όλο αυτό σε ό,τι ισχυρίζεται ο μέγας Μπόρχες, στη μοναξιά, στην ταπείνωση, στην συντριβή, άρα και στη συγγραφή. Αλλά φέτος τον Ιούλιο λέω να επιστρέψω στον τόπο του εγκλήματος ως “ο Κανένας”, αυτό κι αν είναι ανακουφιστικό, δημιουργικό, φωτεινό. Είναι από την ύλη που είναι πλασμένα τα όνειρα. Φυσικά κι εμείς. Δείτε τη κουβέντα μου με το Τανιάκι, σαν μπισκοτάκι βουτύρου. Που μ' αρέσει κι εμένα. Πολύ.