7/5/09

Στο παιχνίδι, όπως και στον έρωτα, πρέπει να ξέρεις πότε να φεύγεις.

“ΟΛΑ ΣΤΟ ΜΗΔΕΝ” της Αργυρώς Μαντόγλου, Εκδ. “Ελληνικά Γράμματα, σελ. 384, e 16

“Ο στόχος του, τα συστήματά του, η συνεχής περιφορά του, λες και ήταν ο ίδιος η μπίλια που εκτοξευόταν, από διάθεση σε διάθεση, από όνειρο σε όνειρο, από γυναίκα σε γυναίκα, από εαυτό σε εαυτό, ένας καταδικασμένος που τρέχει ξοπίσω από τις φαντασιώσεις του”.
Καθένας μας είναι ο στόχος! Στη ζωή. Και το αποδεικνύει στο καινούργιο της μυθιστόρημα η Αργυρώ Μαντόγλου “Όλα στο μηδέν”. Όπου όλα είναι περιστροφή, σημαδάκια αυτοσχέδια στην άβυσσο, τύχη, τζόγος, παιχνίδι, ρουλέτα.
Η Αυγή (όχι τυχαία Αυγή, η ζωή της μια σχεδόν αξημέρωτη μέρα) συναντά τον Σταύρο (όχι τυχαία Σταύρος, για την Αυγή, σαν σταυρός) στο καζίνο. Μια νύχτα των 36 γενεθλίων της για τα οποία οι οιωνοί ενός ινδού στο παρελθόν ήταν ολέθριοι! Παρ' όλα αυτά, εκείνη πόνταρε και κέρδισε! Εμμονικά, στα τυφλά! Και όσον αφορά τους αριθμούς και όσον αφορά τον γκρουπιέρη! Εξάλλου ρουλέτα και Σταύρος εκείνη την γενέθλια νύχτα ήταν εκεί για να την επιβεβαιώσουν ότι ακόμα την ευνοούσε η Τύχη. Και ότι “υπήρχε ζωή, υπήρχε χρόνος” Η ακύρωση της πρόβλεψης την κάνει παράτολμη, την εξάπτει. Διότι με τα χρόνια ο χρησμός του ινδού σταθμάρχη “σαν θάνατος” έγινε “θάνατος”, αψηφώντας την οδύνη που εμπερικλύει το “σαν”.
Ολότελα ανοιχτή στο ενδεχόμενο θα την γονατίσει ένα “σαν” παρασύροντας της σε έναν τοξικό ανεξέλεγκτο έρωτα, απολύτως εξαρτημένη από έναν απολύτως παρόμοια εξαρτημένο, υποταγμένοι ο καθένας στον στον δικό του Θεό και ο Σταύρος στην απόλυτη Θεά Τύχη. Αν και εκείνος επιμένει ότι τα πάντα στη ζωή αυτό είναι, “αρπαγή”: “Κι εσύ, Αυγή μου, χωμένη στις επιφάσεις είσαι, κι εσύ αρπάζεις, αλλά αρνείσαι να το δεις. Όλοι αρπάζουν ό,τι μπορούν. Λεφτά, ανθρώπους, ηδονή, ιδέες, επιβεβαίωση' όλοι”, αυτό θα ήθελε να της πει, αν μπορούσε. Διότι κανείς απ' τους δυο δεν θα πει “αυτά που μπορούσε”. Βυθισμένοι ο καθένας στην δική του εξάρτηση και εξαρτημένοι ανεπανόρθωτα από τα δικά τους μυστικά, θα κάνουν αυτό που λίγο έως πολύ, κάνουμε όλοι, τρέχοντας “απερίσκεπτα προς την άβυσσο έχοντας φροντίσει να βάλουμε κάτι μπροστά μας για να σταματήσουμε να τη βλέπουμε” (Μπλαιζ Πασκάλ- Στοχασμοί, “Αφορισμοί”)
Παρ' ότι: “Στο παιχνίδι, όπως και στον έρωτα, πρέπει να ξέρεις πότε να φεύγεις. Στον έρωτα, όπως και στο παιχνίδι, δύσκολα φεύγεις. Περιμένεις. Περιμένεις την εύνοια της τύχης, την ευφορία που κάποτε απρόσμενα δοκίμασες. Περιμένεις την επανεμφάνισή της- μέχρι να εξαντληθείς και να υποχρεωθείς να φύγεις από εξάντληση”.
Ένα ψυχολογικό θρίλερ για γερά νεύρα, παραβολικό, αλληγορικό και υπαρξιακό, εφόσον όλα στη ζωή, τελικά, είναι ρουλέτα, παιχνίδι.
Η συγγραφέας σκιαγραφεί τους δυο κόσμους (του Σταύρου και της Αυγής) με οξυδέρκεια και ατμοσφαιρικότητα, ξεναγώντας μας ταυτοχρόνως στον φαντασμαγορικό κόσμο του καζίνου αλλά και στην αρχέγονη σχέση μας με την Τύχη.
Με δάνεια από Ντοστογιέφκσι (Παίκτης) και Βιρτζίνια Γουλφ που δεδηλωμένα της έχει αδυναμία, επιτυγχάνει το διπλό πορτρέτο του μέγιστου παίχτη' η εξάρτηση του Σταύρου με τον τζόγο δεν φρενάρει πουθενά αλλά και η Αυγή δεν κάνει άλλο από το να τζογάρει με τη ζωή της. Την ίδια της τη ζωή.
Η δομή του μυθιστορήματος αριστοτεχνική και σε επίπεδο αφήγησης και αρίθμησης των κεφαλαίων. Η Αυγή ταυτοχρόνως γράφει και ζει. Κι έτσι διαβάζουμε τη ζωή της σε τρίτο πρόσωπο και το μυθιστόρημά της στο δεύτερο. Ο,τι δεν αντιλαμβάνεται στη ζωή, αναλαμβάνει να συμπληρώσει το υποσυνείδητο στην γραφή, διότι ακόμα κι αν αγνοούμε, κάτι μέσα μας ξέρει. Τα δε κεφάλαια, ενίοτε με μονάδα μέτρησης το μηδέν (0, 00, 000, 0000...)
Και έτσι από ένα σημείο και μετά, το τραυματισμένο χειρόγραφο θα γίνει η τραυματισμένη ζωή της.
Κατ' αυτό τον τρόπο η διαδικασία (το παιχνίδι και η διαδρομή) θα γίνει τριπλή: η διαδικασία του παιχνιδιού και της γραφής, η διαδικασία αυτής καθ' εαυτής της ζωής. Εξάλλου, είπαμε: “Ο στόχος του, τα συστήματά του, η συνεχής περιφορά του, λες και ήταν ο ίδιος η μπίλια που εκτοξευόταν, από διάθεση σε διάθεση, από όνειρο σε όνειρο, από γυναίκα σε γυναίκα, από εαυτό σε εαυτό, ένας καταδικασμένος που τρέχει ξοπίσω από τις φαντασιώσεις του”.
Η μπίλια πάντα και στα πάντα, είμαστε εμείς!
Ένα απολαυστικό ερωτικό και μυστηριώδες παιχνίδι με ζευγάρι που εναλλάσσεται: η Αυγή και ο Σταύρος, ο Σταύρος και η ρουλέτα, η Αυγή και η γραφή, η Αυγή και η ζωή. Ένα σημαντικό μυθιστόρημα για το παιχνίδι και την τύχη, με ήρωες, αν και τόσο αναγνωρίσιμους, σχεδόν αρχετυπικούς. Οι διάλογοι του βιβλίου, καλοδουλεμένη δαντέλα. Και οι σκέψεις τους, εφάμιλλοι μ' εκείνους που κάνει κανείς στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ-
ΕΡΓΑ ΤΗΣ:
Η Αργυρώ Μαντόγλου είναι συγγραφέας τριών μυθιστορημάτων, μιας συλλογής διηγημάτων, μιας νουβέλας και δυο ποιητικών συλλογών.
Σπούδασε Αγγλική Λογοτεχνία, Κριτική Θεωρία και Φιλοσοφία.
Έχει δημοσιεύσει ποιήματα, διηγήματα, κριτικά δοκίμια για θέματα φύλου και λογοτεχνίας, καθώς και βιβλιοκριτικές.
Έχει επίσης μεταφράσει έργα των Τζορτζ Έλιοτ, Βιρτζίνια Γουλφ, Χένρι Τζέιμς, Άντζελα Κάρτερ, Τζιν Ρις, Τζάνετ Γουίντερσον, ΤζόιςΚάρολ Όουτς, Κέιτ Άτκινσον, Πίτερ Κάρει, Άλι Σμιθ, Ουίλιαμ Κάρει, Άλι Σμιθ, Ουίλιαμ Τρέβορ κ.α.
Βιβλία της:
“Κατήχηση της Άνοιξης” (ποίηση, 1992, Γκοβόστης)
“Γενέθλια βροχή” (ποίηση, 1995, Δελφίνι)
“Βιρτζίνια Γουλφ cafe” (μυθιστόρημα, 1999, Απόπειρα)
“Βλέφαρα με τατουάζ” (μυθιστόρημα, 2001, Πατάκης)
“Νύφη από πολυεστέρα” (νουβέλα, 2003, Μεταίχμιο)
“Bodyland- Χωρασωμάτων” (ιστορίες δρόμου+τρόμου), 2005, Κέδρος)
“Όλα στο μηδέν” (μυθιστόρημα, 2009, Ελληνικά Γράμματα).

ΥΓ. Σταυρόλεξο για... δυνατούς λύτες. Το ερωτικόν είναι πρόσχημα (όπως ο έρωτας στη ζωή μας). Το μέσον για την μεγάλη αναμέτρηση. Χάνονται όσοι ποντάρουν εκ του... ασφαλούς. Αλλά ο καθένας μας, ό,τι μπορεί κάνει.
Δημοσιεύτηκε στο Εθνος της Κυριακής.