Αφιερωμένο στη Μάρω (το χρωστώ), στην Αναστασία, στην Ντανιέλα, στη Ρίτσα, στο Librofilo, στον Nuwanda, στον Μαμαλούκα, στο Σκαλιδάκι, στον Moha, στη Ρίτα, στη Νανά, στη Βάλια, στη Μαργαρίτα, στον Γιάννη, στην Εαρινή…
Σε όλους εσάς τους φίλους μου, να έρχεστε όποτε θέλετε!
«Κάθε αληθινή φιλία είναι ένα απόκτημα διαρκές. Η φιλία, όπως και ο έρωτας, απαιτεί τόση τέχνη όσο μια πετυχημένη φιγούρα χορού. Χρειάζεται πολλή άνεση και μεγάλος συγκρατημός. Ανταλλαγές λόγων. Μεγάλη σιωπή. Και προπαντός σεβασμός. Το συναίσθημα της ελευθερίας του άλλου. Της αξιοπρέπειάς του. Την παραδοχή.
Θυμάμαι πάντα το κοριτσάκι στο βιβλίο του Μοντερλάν που δεν έχει δώσει όνομα στη γάτα του. "Και πώς τη φωνάζεις;" την ρωτούν. "Δεν τη φωνάζω, έρχεται όποτε θέλει". Έτσι είναι οι φίλοι».
Από το φόβο μου να μη ξεμείνω από Γιουρσενάρ, έχω βρεθεί με τέσσερις «Φωτιές», δυο «Αδριανούς» και πέντε… «Αβύσσους».
Έχω και τα είκοσι δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις «Χατζηνικολή». Την Ιωάννα Χατζηνικολή μάλλον γι’ αυτό την αγαπώ και θέλησα κάποτε να την γνωρίσω.
Αλλ’ όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσο κι αν την διαβάζω τελικά, πάντοτε θα έρχεται κάτι δικό της να με ξαφνιάζει, να με δυναμώνει. Όπως αυτό το απόσπασμα περί φιλίας στο καινούργιο βιβλίο που κυκλοφόρησε απ’ τα Ελληνικά Γράμματα «Μια ευλαβική ανάμνηση». Η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ εξομολογείται στην Εύα Νικολαίδου. Και στις 124 σελίδες του να παραδίδει μαθήματα Ζωής κι Ελευθερίας. Ακόμα κι όταν αναφέρεται στον έρωτα:
« Όταν αγαπάς, όταν είσαι ερωτευμένος, όλα γίνονται από μόνα τους. Δε χρειάζονται θυμοί, φόβοι, αντάρες. Έρωτας σημαίνει να τα δίνεις όλα στον άλλον, αλλά να σέβεσαι την ατομικότητά του. Σημαίνει να μη χάνεται ο κόσμος γύρω σου όταν απομακρύνεσαι, γιατί τότε γίνεται εξάρτηση. Η ερωτική πράξη είναι μυσταγωγία, είναι ιερή και έτσι πρέπει να την αντιμετωπίζουμε. Ο έρωτας είναι έρωτας όταν δεν προσθέτει, ούτε αφαιρεί. Είναι η βάση για όλα».
Όσο για την αγάπη: «Η Αγάπη είναι δράση, είναι προσπάθεια να βοηθήσεις τον άλλον να αναπτυχθεί. Ακούμε τακτικά να λένε ότι μας αγαπούν. Τα κριτήρια όμως είναι υποκειμενικά, όπως και το κίνητρο. Οτιδήποτε κάνουμε για τον άλλο γίνεται γιατί το θέλουμε εμείς, γιατί καλύπτει μια δική μας εσωτερική ανάγκη, είναι επιλογή μας. Η αγάπη αλλάζει τον εαυτό μας, τον μεγαλώνει».
Δεν είναι, λοιπόν, να απορεί κανείς για το μεγαλείο της: «Δεν θέλω να μου δίνουν διαστάσεις ή να μου προσδίδουν ιδιότητες που δεν έχω. Είμαι ένας απλός, καθημερινός άνθρωπος, που ζυμώνει το ψωμί του για να φάει, που λατρεύει τα ζώα, τα φυτά, τους φίλους και νιώθει ευτυχισμένος όταν τ’ αγαπάει όλα αυτά, χωρίς να περιμένει να τον αγαπήσουν».
Κι έτσι έζησε μια ζωή. Έτσι έγραψε. Αριστουργήματα.