Μάθε να ξεχνάς

“ΠΕΙΡΑΜΑ ΜΝΗΜΗΣ” του Σεμπάστιαν Φίτσεκ. Μετάφραση: Αλέξης Γραμματικός. Εκδ. “Διήγηση”, σελ. 326, € 16

“Είστε ο κύριος Μαρκ Λούκας, δικηγόρος και κοινωνικός λειτουργός, τριάντα δυο χρονών, μένετε στη Στάινμετστράσε, στο Σένεμπεργκ. Χήρος, παλιότερα παντρεμένος με τη Σάντρα Ζένερ, τριάντα τριών ετών. Έχασε τη ζωή της σε αυτοκινητιστικό ατύχημα. Και...”
“...και δεν πρέπει να καλέσετε την αστυνομία, υπό τις παρούσες συνθήκες”.
Όλα γυρίζουν γύρω από μια αλλόκοτη αγγελία, χρήσιμη τις εποχές που περνάμε:“Μάθε να ξεχνάς”.
Και κάτω από αυτόν τον τίτλο μια ομάδα αυτοβελτίωσης υπόσχεται να απαλείψει απ' τη μνήμη, ό,τι στοιχειώνει τη ζωή μας. Οι πρώτες σελίδες ενδεικτικές και σε προιδεάζουν: ένα ζευγάρι μπροστά σε μια αποκρουστική λάμπα- δελφίνι υπόσχεται να την ανάψει όποιος θα “φύγει” πρώτος.
Κι από την αρχή σου γίνεται γνωστό στο καινούργιο ψυχολογικό θρίλερ του Σεμπάστιαν Φίτσεκ “Πείραμα Μνήμης” πως ο Μαρκ Λούκας είναι εκείνος που απέμεινε, η Σάντρα, η σύντροφός του, στο ατύχημα το οποίο θέλει και να εξαφανίσει από τη μνήμη του, μαζί με το αγέννητο παιδί του, έχει “φύγει”.
Την παρεμβολή του ως βαρύτατα τραυματισμένου την προσπερνάς, εξάλλου ο ψυχίατρος του λέει ότι εκείνο που δεν αντέχει είναι η μνήμη. Και υποθέτοντας ότι απλώς αυτοτραυματίζεται διότι αμφιβάλει για αυτή καθ' εαυτή του την ύπαρξη, το ξεχνάς. Η καταιγιστική δράση που ακολουθεί, στο επιβάλει.
Στις σελίδες που ακολουθούν, ο Μαρκ, αναζητά τα χνάρια της ζωής του εις μάτην: στο σπίτι του η... νεκρή γυναίκα του απαγορεύει την είσοδο, εξάλλου όπως πληροφορείται από την ίδια, δεν τον γνωρίζει! Στην Ακτή, στο γραφείο του όπου καταφεύγουν συνήθως ναυαγισμένοι έφηβοι, ιδιοκτήτης άλλος, τον διώχνει! Και σα να μην έφταναν αυτά, η κλινική που υποσχόταν το Πείραμα, δεν υπάρχει! Στο σκάμα που συναντά, μια γυναίκα που δείχνει να γνωρίζει τα πάντα γι' αυτόν, αγνοώντας όμως όλα όσα αφορούν την ζωή της, του καταγγέλλει μια συνωμοσία ασύλληπτη: είναι ήδη στο Πείραμα κι έχει αρχίσει να ξεχνά σχεδόν τα πάντα.
Στο μεταξύ, ο συγγραφέας όπως και στα προηγούμενα βιβλία του, θέτει μεγάλα ψυχιατρικά προβλήματα.
Κατ' αρχάς, τα στάδια του πένθους. Όπου αρνείται τον θάνατο της Σάντρας.
Αμέσως μετά, σε κομβικό σημείο, το Σύνδρομο Αρωγής γνωστό ως ΑΥΑ, και αφορά τα “άτομα υπεραισθητηριακής αντίληψης”, όπως είναι ο Μαρκ και ο αδελφός του Μπένι. Ο οποίος μετά από μια αποτυχημένη αυτοκτονική απόπειρα νοσηλεύτηκε και βγήκε από την ψυχιατρική κλινική προσφάτως.
Τα πράγματα θα μπερδευτούν ακόμα περισσότερο όταν οι δρόμοι τους διασταυρωθούν, μυστικά και ψέματα του παρελθόντος θα έρθουν στο φως και ένα σενάριο της Σάντρα που θεωρεί νεκρή περιγράφει την αλλόκοτη αμνησιακή του περιπέτεια. Το κουβάρι θα ξετυλιχτεί, τελικά, με έναν ασύλληπτο τρόπο.
Πρόθεση, εξάλλου, του συγγραφέα δεν είναι η μεταφυσική αλλά ο ρεαλισμός. Και τα θρίλερ που αγαπά να γράφει ο Φίτσερ στηρίζονται στην ψυχική παθολογία.
Ο ψυχίατρος αδελφός του παρέχει όλα τα γνωσιακά εφόδια, όπως την διαστολή του χρόνου σε περίπτωση θανάτου ή κινδύνου, και το ταλέντο του στην ζοφερή ατμόσφαιρα δημιουργεί μικρά θαύματα.
Ένα ψυχολογικό θρίλερ που διαβάζεται απνευστί και δεν σταματά να σε ξαφνιάζει: με τις διαρκείς ανατροπές του και το απρόσμενο φινάλε. Με τους αντιφατικούς χαρακτήρες και τις απίστευτες ψυχικές νόσους. Με το μεγάλο ζήτημα της μνήμης, ας μη ξεχνάμε εξάλλου και την επινόηση. Με το μαχαιράκι της γλώσσας που τοξικά χρησιμοποιεί για να εξαφανίζει τις σταθερές σου. Μα πάνω απ' όλα, με την υποκειμενικότητα του χρόνου.
Για να υποστηρίξει το θέμα του ο συγγραφέας χρησιμοποιεί θεατρικούς διαλόγους, αγγελίες και άρθρα, σενάρια και χρονική ανατροπή γεγονότων.
Στον επίλογο απίστευτα γενναιόδωρος μας χαρίζει τις πηγές της έμπνευσης. Τι ήταν εκείνο που τον έφερε αντιμέτωπο με την τραυματική ανάμνηση ώστε τον ώθησε να αναφερθεί με τόσο ακραίο τρόπο στην αμνησία. Κι όσο για την αληθοφάνεια του θέματος “ίσως να νομίζετε ότι το πείραμα μνήμης ανήκει στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Μην απατάσθε όμως, Οι επιστήμονες (το ίδιο και οι εγκληματίες, αλίμονο) έχουν από παλιά πρόσβαση σε ουσίες που μπορούν να ξεριζώσουν αναμνήσεις από την πρόσφατη μνήμη μας.- μας λέει- Και δεν μιλάω απλά για διαλείψεις που προκαλούνται από υπερβολική δόση αλκοόλ' θα αναφέρω για παράδειγμα τη φλουτιντραζεπάμη, η οποία δυστυχώς έγινε διαβόητη ως το “χάπι βιασμού κατά το πρώτο ραντεβού”. Σε συνδυασμό με άλλα ναρκωτικά, καθιστά τα θύματα βιασμού ανίκανα να θυμηθούν το τρομερό έγκλημα που διαπράχθηκε σε βάρος τους”.
Διότι το κλειδί της ιστορίας δεν είναι το “μάθε να ξεχνάς”, ούτε και το ότι ο ήρωας ξέχασε, αλλά, τελικά, τί είναι εκείνο που επιθυμούν διακαώς να ξεχάσει!


ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ-
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ:
Ο Σεμπάστιαν Φίτσεκ γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1971 και είναι πτυχιούχος της Νομικής.
Το βιογραφικό του έχει να επιδείξει πλούσια δραστηριότητα στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση.
Από τις εκδόσεις “Διήγηση” κυκλοφορούν:
“Η θεραπεία” και
“Το πείραμα”.


Ελένη Γκίκα

Δημοσιεύθηκε στο Έθνος της Κυριακής