Το σημειωματάριο του Θεού

Ο προστατευτικός μανδύας των αριθμών...

“Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ” της Γυόκο Ογκάουα. Μετάφραση από τα Ιαπωνικά: Παναγιώτης Ευαγγελίδης. Εκδ. “Άγρα”, σελ. 304, € 18.50

“Λίγο αφότου άρχισα να πηγαίνω στου καθηγητή ως οικιακή βοηθός μού έγινε σαφές ότι είχε τη συνήθεια, όταν βρισκόταν σε σύγχυση και δεν ήξερε τι να πει, να καταφεύγει αντί για λέξεις σε αριθμούς. Ήταν ο τρόπος που είχε εφεύρει για να επικοινωνεί με τους άλλους. Οι αριθμοί ήταν το δεξί χέρι που έτεινε στον συνομιλητή του αντί χειραψίας και συγχρόνως ο προστατευτικός του μανδύας. Ένας μανδύας τόσο χοντρός και βαρύς που όσο κι αν τον πίεζες δεν μπορούσες να ιχνηλατήσεις τη γραμμή του σώματος, ένας μανδύας που κανείς δεν μπορούσε να τον βγάλει από πάνω του. Όσο τον φορούσε, η ύπαρξή του ήταν ασφαλής”.
Μοναδική στο να αντλεί ποίηση από την καθημερινότητα, μαγεία από την αιώνια επανάληψη, και να αναδεικνύει το θαυμαστό και το αλλόκοτο και στο ελάχιστο, η ιαπωνέζα Γυόκο Ογκάουα ανακαλύπτει με άλλα μάτια και λέξεις και διάθεση την θεική και ποιητική προέλευση των Μαθηματικών. Ακουμπώντας σε επεισόδια ζωής που επιτρέπουν στον καθένα να τα θεωρήσει ως απολύτως εφικτά.
Εκείνος, ένας λαμπρός εξηντάχρονος καθηγητής Μαθηματικών που μετά από ένα ατύχημα διαθέτει πια μια βραχεία μνήμη μόλις ογδόντα λεπτών. Εκείνη, μια ευαίσθητη, ευφυής οικιακή βοηθός με τον δεκάχρονο γιο της. Συναντούνται “τυχαία” - όσο τυχαίο παραμένει το τυχαίο στις ιστορίες της Ογκάουα – στο παράσπιτο μιας έπαυλης που αποτελεί και το σπίτι του καθηγητή, ως η ένατη κατά σειρά οικιακή βοηθός και στο μυθιστόρημα “Ο αγαπημένος μαθηματικός τύπος του καθηγητή”.
Ξανασυστήνονται κάθε πρωί, ξεκινώντας από τα βασικά: τί νούμερο παπούτσια φοράτε, πότε γεννηθήκατε...
Πατώντας στέρεα μονάχα σε αριθμούς, ο Καθηγητής αισθάνεται ασφάλεια. Εξάλλου το μόνο που εξακολουθεί να θυμάται είναι μαθηματικοί τύποι και θεωρήματα, η συνεχής μνήμη του σταματά στο ατύχημα και ακουμπά απολύτως σε αυτά. Τα μοιράζεται μαζί τους, τους φανερώνει την ποίηση, τη μαγεία και τη σοφία τους, τους διδάσκει μέσα από την καθημερινότητα να τα προσεγγίζουν διαισθητικά. Ταυτοχρόνως, συμπληρώνει τα προς το ζην του λύνοντας προβλήματα για διαγωνισμούς με άκρα ταπείνωση, ισχυριζόμενος ότι:
“Εκείνοι που φτιάχνουν τα προβλήματα γνωρίζουν και τις απαντήσεις. Το να λύνει κανείς ένα πρόβλημα του οποίου η λύση υπάρχει εκ των προτέρων είναι λιγάκι σαν να κάνει μια ανάβαση με οδηγό σε ένα βουνό που η κορυφή του είναι ήδη ορατή από κάτω. Η αλήθεια των μαθηματικών κρύβεται διακριτικά, χωρίς να μπορεί να γίνει γνωστή σε κανέναν, στο τέλος ενός δρόμου που όμως δεν είναι δρόμος. Επιπλέον, ο τύπος αυτός δεν είναι αναγκαστικά και μόνο μια κορυφή. Καμιά φορά μπορεί να είναι ένα απόκρημνο φαράγγι ανάμεσα σε δύο βράχια, άλλοτε το βάθος μιας κοιλάδας”.
Ζώντας μαζί του, γίνονται φίλοι του, διαβάζουν αλλιώς τη ζωή, αισθάνονται φιλία και θαλπωρή, προσεγγίζουν το αιώνιο αίνιγμα κι αγγίζουν σχεδόν την αλήθεια παρ' ότι: “Η αιώνια αλήθεια είναι αόρατη, δεν κυβερνιέται από την ύλη, τα φυσικά φαινόμενα ή τις συγκινήσεις. Τα μαθηματικά μπορούν να φωτίσουν αυτό το σχήμα και να το εκφράσουν. Τίποτε δεν μπορεί να τα εμποδίσει”.
Μαζί θα περπατήσουν από τον μαθηματικό τύπο του Όιλερ, μέχρι το Θεώρημα του Φερμά. Θα γοητευθούν από τους τέλειους και τους πρώτους αριθμούς, θα μάθουν να λένε τις λέξεις... ανάποδα, θα αφεθούν στη μαγεία του Ενάτσου, του μπειζμπολ και του νούμερου 28, θα δώσουν υπόσταση στην ανυπαρξία και αξία στην ύπαρξή τους, θ' ανακαλύψουν σε ένα κουτί μπισκότα το παρελθόν και τη μνήμη του Καθηγητή, θα υποδέχονται με άλλα μάτια τη ζωή, κάθε μέρα, κάθε πρωί.
“Είχα πραγματικά ανάγκη να νιώσω πως ένας κόσμος αόρατος στήριζε τον ορατό. Μια ευθεία γραμμή αλήθειας, χωρίς πάχος ούτε επιφάνεια, που εκτείνεται στο άπειρο, διατρυπώντας με μεγαλοπρέπεια τα σκοτάδια. Αυτή η ευθεία μού έφερνε κάποια γαλήνη”.
Θα μάθουν μέσα από τους ουρανούς να διαβάζουν το σημειωματάριο του Θεού:
“Εγώ όμως, ξέρετε, δεν έχω ιδιαίτερη επιθυμία να χαρώ. Το μόνο που έκανα ήταν να ρίξω μια ματιά στο σημειωματάριο του Θεού και να κάνω απλή αντιγραφή...”
Με διάκριση, διακριτικότητα, ταπεινότητα, ευφροσύνη:
“Ναι, ακριβώς, να τις ανακαλύπτω. Όχι να τις εφευρίσκω. Ξεθάβω θεωρήματα που είναι εκεί ήδη πολύ πριν από τη δική μου γέννηση και των οποίων κανείς δεν είχε αντιληφθεί την ύπαρξη. Σαν να αντιγράφω σειρά σειρά την αλήθεια που είναι αποθηκευμένη στο σημειωματάριο του Θεού. Κανείς δεν γνωρίζει πού βρίσκεται αυτό το σημειωματάριο ούτε πότε ανοίγει”.
Θα περάσουν τα δύσκολα, τα όμορφα, θα γιορτάσουν γενέθλια, θα τρομάξουν σε ασθένειες, θα χωρίσουν και θα ξαναβρεθούν, θα μεγαλώσουν κι ο Ρούτ (ο γιος της σαν... τετραγωνική ρίζα) θα σπουδάσει καθηγητής μαθηματικών, θα αποκτήσει νόημα η ζωή διότι θα έχει νόημα ο ένας για τον άλλον...
Μια μαγική ανάγνωση της ζωής μέσα από τη μαγεία και την ποίηση των αριθμών. Ένα βιβλίο σοφό και απολαυστικό και κατευναστικό σαν χάδι θεικό, σαν νανούρισμα για παιδιά που γερνούν κι όλο ψάχνουν. Το μαθηματικό αριθμητάρι – σημειωματάριο του Θεού, της Ζωής, του Άλλου.
Ογκάουα, υπέροχα μαγική.


ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ-
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ:
Η Γυόκο Ογκάουα γεννήθηκε το 1962 στην επαρχία της Οκαγιάμα. Αποφοίτησε το 1984 από το Πανεπιστήμιο Ουασέντα του Τόκυο, όπου σπούδασε λογοτεχνία και τέχνες. Ενώ δούλευε σ ένα ιατρικό Πανεπιστήμιο στην Οκαγιάμα, άρχισε να γράφει νουβέλες. Το 1988 κέρδισε το βραβείο Καϊέν για νέους συγγραφείς με τη νουβέλα της "Όταν σπάζει η πεταλούδα". Η φήμη της μεγάλωσε όταν οι επόμενες δουλειές της - "Ο τέλειος θάλαμος αρρώστων", "Η πισίνα των καταδύσεων", "Το τσάι που δεν κρυώνει" και το "Ημερολόγιο εγκυμοσύνης" - ήταν υποψήφιες η μία μετά την άλλη για το βραβείο Ακουταγκάουα. Το κέρδισε τελικά το 1991, σε ηλικία 29 ετών, για το "Ημερολόγιο εγκυμοσύνης".
Τα αφηγήματα της Ογκάουα χαρακτηρίζουν το βαθύ της ενδιαφέρον για τον κόσμο του πνεύματος -ιδιαίτερα το σημείο συνάντησης των ζωντανών με τους νεκρούς- τα φανταστικά θέματα, ένας αλλόκοτος ερωτισμός και ανομολόγητα συναισθήματα.
Ζει με τον άντρα της και την κόρη της στο Κουράσικι, ιστορική πόλη της επαρχίας Οκαγιάμα.

ΥΓ. Ευγνώμων (για άλλη μια φορά) στον Librofilo που κρατούσε την αναπνοή του σαν το ινδιανάκι μέχρι να την διαβάσω (ε καλά κι εγώ μετά έπεσα με τα μούτρα! Τηλεφωνούσα στις εκδόσεις “πότε θα βγάλετε τον καθηγητή” και “πότε θα βγάλετε τον καθηγητή” ε και τον έβγαλαν!)